link til hjemmesiden - Det Kongelige Bibliotek

Saxo Grammaticus: Gesta Danorum


| Saxo Grammaticus | Gesta Danorum | Liber -1 | Caput -1 | Caput +1 | Liber +1 |

Dan  15.4.1 (p. 524,7 )
[1] Cui Syalandiam regresso nuntiatur, turbatis Scaniae rebus, plebem a primoribus dissidentem adversum regios quaestores publicae consternationis impetum destrinxisse. [2] E quibus Achonem, splendidae praefecturae virum, in contione Lundensi plena temeritatis violentia probrosius contrectatum ac prope vulgi manibus discerptum, ni in aedem divi confugisset Laurentii. [3] Quam facem, turbulentissimo multitudinis furore accensam, non nisi per Absalonem exstingui posse, cui facilius sit orientis quam adulti tumultus arma comprimere. [4] Quamobrem oportere eum citato Scaniam petere, si rebus regis laborantibus digne consultum cupiat.

Dan  15.4.2 (p. 524,16 )
[1] Qua de re Suno et Esbernus consulti, quam poterant dissuasoriis verbis profectionem damnabant, dicendo compertum sibi tacita principum conspiratione plebem instinctam non aliud hoc motu quam Absaloni periculum petere. [2] Sed Scaniensium legatis rem sine eo sedandam negantibus, iturum se, utcumque fors tulisset, respondit, etiam salutem suam, si ita res posceret, tot egregiis regis meritis impensurum. [3] Igitur praemissis, qui Scaniae primores habendae contionis causa ad urbem Lundiam contraherent, extemplo se venturum promittit.

Dan  15.4.3 (p. 524,24 )
[1] Nec Scaniam petere cunctatus, patricio spiritu publico furori constantiam suam obicere properavit. [2] Plebs siquidem, acerrimis consternationis fluctibus concitata, civilis iniuriae querelas seditioso accusationis genere prosequebatur. [3] Sed et Thordonem, contionari exorsum, crebris sibilis infestoque clamore vexatum, coepto desistere coegit. [4] Ceteris quoque regiarum partium assensoribus dicendi postestate negata, solam Absalonis vocem tranquillis auscultationis modis exaudire sustinuit. [5] Qui cum multitudinem imperitam clamore et iurgiis obstrepentem salubriumque monitorum impatientem adverteret, dividendam ratus, provinciarum conciliis trifariam distribui iussis, cunctas se principum culpas emendaturum edixit. [6] A quo Thordo, quod eum ad tumultus vix sedabiles parum veracibus mandatis evocasset, increpitus, concitatae plebis dementiam a temulentia coortam affirmat eiusque rei quosdam in contione stertentes fidem fecisse. [7] Quamobrem non in urbe, sed campo contionandum fore, ne hominibus potionis avidis violandae sobrietatis accessus suppeteret.

Dan  15.4.4 (p. 524,38 )
[1] Proxima Absaloni cum australibus contio fuit. [2] Illic regium satrapam Petrum (Enari hic filius erat), profectis ab invidia accusationibus asperius quam verius laceratum, quo tutiorem ab hoc calumniae genere praestaret, proximo sibi sedendi loco recipi iussit venerabilique vicinitatis suae praesidio, ne quid in amicum atrocius consuleretur, providit.

Dan  15.4.5 (p. 525,5 )
[1] Postera luce per summam litium cognitionem exacta, pleno aequitatis iudicio cunctas querelarum partes absolvit, causisque legitima definitione explicitis, delectatam beneficio plebem ad grates sibi rependendas adduxit. [2] Inde progressus indigenae militis indicio cognoscit seditioso edicti genere concitatum populum apud Album fontem contioni quatriduo vacaturum. [3] Igitur tametsi Scanorum potissimis stiparetur, ad supplendum tamen arbitrorum numerum etiam Thordonem nuntio vocatum, quid sibi super popularium motu recens fama prodiderit, edocet. [4] Ille verbis suspicionem dementibus rumoris fidem levare nihilque tale metuendum astruere, ceteris adversum vim publicam res cautius gerendas monentibus. [5] Ita sententia variante, rerum dubiis indubitato Sygoftham insulam explorandi gratia adire collibuit.

Dan  15.4.6 (p. 525,16 )
[1] Illic Absalon, ante accepta certiore expertus nuntio, consternatam amentia plebem, quod ei se tuto obiecturus non videretur, procuratis, qui contionem accederent, per summam aequitatis promissionem delenire constituit. [2] Qui cum omnia atrocissimo multitudinis furore misceri ipsamque ausu petulantiore instinctam effusa verborum licentia nobilitati insultare cognoscerent, acto mandatorum silentio, maximum seditioni incitamentum dedere, plus alienae dementiae quam propriae legationis officio tribuentes. [3] Quod perfidia an metu egerint, dubium reliquere. [4] E quibus Petrus Longus, insignis staturae, aegre dicendi potestatem adeptus, affirmare se, tametsi miles Absalonis esset, respectum eius civium cultui non anteferre, populi maiestatem pontificis partibus priorem ducere, plus publicae caritati quam privatae debere; ceterum ad omnes vulgi actus imitandos propensiore animo fore, libertatem eius iam quasi naufragam ac periclitantem ne armis quidem protegere dubiaturum.

Dan  15.4.7 (p. 525,29 )
[1] Responsum a contione est ludificari plebem, quam Absalon magnatesque, rapinis vulgus affligere soliti, de industria petere supersedissent. [2] Quam vocem universis acerrimo clamore comprobantibus, multitudo, maximo fragore dissiliens, armata passim equos involat, Absalonis penates hostiliter petitura. [3] Neque enim eo properanti succurrit illos a se lares incursari, quos toties sibi munificos experta fuerat. [4] Cuius nuntiandi gratia legatorum iuniores, telis, quibus undique petebantur, callidius evitatis, citato Sygoftham pervenere.

Dan  15.4.8 (p. 525,36 )
[1] Ea re concussi milites Absalonis diverso consilio defensionis auxilia circumspiciebant: alii pratis spantiantes equos colligere, pars vadum praetentum insulae, Quod postmodum Absalon latericio opere vallandum curavit, contractis, quas fors obtulerat, quadrigis occludere, pars saxa iactilia lectitare. [2] Tum Absalon, hortante seniorum turba aut obsidioni animum praeparare aut, primis incursantium ante nimium et intolerabilem multitudinis adventum oppressis, abscedere, neutram consilii partem probare se dixit, quod nec opportunos obsidioni commeatus haberet et se patrem potius quam praedonem exsistere meminisset. [3] Sed neque se pacis studium, cuius condendae causa advenerit, humano sanguine polluturum aut pias pastoris partes truculento percussoris officio mutaturum. [4] Malle vero, qui primi irrumperent, innocue et sine caede deturbandos curare, facile fugam daturos, quod nullo fulciantur imperio.

Dan  15.4.9 (p. 526,11 )
[1] Militibus deinde quempiam plebeiorum violare prohibitis, primorum agmen propinquum collem acie occupantium praelata cruce adortus, in proximum nemus refugere coegit, comprehenso seditionis auctore, quem memores iussorum equites, armis amictuque nudatum, pulsare dumtaxat contenti fuere. [2] E quibus unus, consertissimis hostium globis lascivioris equi petulantia adactus, loco palustri, ignorantibus sociis, concursu popularium interficitur. [3] Ita Absalon, agrestium impetum elusisse contentus, nullo hostiliter imminente, liberum repetendae urbis iter habuit, iisdem avidissima insulae direptione irarum suarum procursum explentibus. [4] Igitur patricii spiritus pontifex, ut tranquillum, ita salutare consilium secutus, pietatem saevitiae praeferendo, dum gregi parcendo consulit, plus gloriae et virtutis in innocentia ac moderatione quam laesionum suarum ultione constituit. [5] Quo enim se longius a ferri licentia retraxit, hoc religionis laudi propius admovit.

Dan  15.4.10 (p. 526,24 )
[1] Supervenientibus deinde, quos ad deleniendam contionem direxerat, eorum vocatione queritur simplicitatem suam huc discriminis esse perductam, percontatus, cur improvidum se et imparatum ad res tanta difficultate implicitas secura mandatorum specie pertrahere voluissent. [2] Quibus se nihil tale suspicatos dicentibus culpamque neglegentiae confessione excusantibus, aestimare eos, quid nunc expediat, iubet, praeteritum errorem praesenti consilio correcturos. [3] Respondent nec armis se nec auxiliis instructos contrahendi utriusque commodi causa domum digredi necesse habere, paratiores postridie reversuros. [4] Ipsum interim exquisito latebrae genere uti debere; probro cariturum, qui tempori consulat. [5] Quod utrum malignitate ingenii an inopia consilii protulerint, aestiment, quibus sequentia eorum acta cognosse fastidio non fuerit. [6] Refert Absalon honestiorem sibi castelli, quod in Sialandia haberet, aditum fore, parum latebras exquirere solito. [7] Quarum deformitatem perosus, Thordone navigium praebente, discedit. [8] Neque enim claritatem suam obscuriore loco coartandam putabat, cuius fulgorem per tot terrarum spatia conspicuis virtutis operibus diffusum non ignorabat.

Dan  15.4.11 (p. 527,1 )
[1] Sialandiam ingressus, Waldemarum apud insulam Samsam venandi studio inservientem, recepta ab ipso epistola, petere iubetur, necessariis patriae usibus vacaturus. [2] Ubi cum Sunone Esbernoque propositas negotiorum curas debita agitatione complexus, postremo apud regias aures Scanici tumultus famam edidit primusque ipse perturbationum suarum nuntium agere non exhorruit. [3] Aestuantem animo regem seditiosisque supplicia minitantem consilii sui delenimento a proposito retraxit exigendaeque ultionis affectum primorum Scaniae virorum benevola vocatione differre docuit. [4] Quos etiam illum apud Fioniam petituros plenis humanitatis officiis prosequi non supersedit. [5] A quibus eundem precari rogatus, ne Saxonem, Achonem, Sunonem et Esbernum, homines extra Scaniam ortos, eius rebus praeesse pateretur, affirmantibus finem seditioni fore, quae ob solam eorum petulantiam coeperit, si procurationem exteris attributam ad indigenas transferri curasset, invidere eos regis potentiae respondit, cuius in dandis beneficiis arbitrium abrogare nitantur. [6] Se vulgi saevitiam experiri quam regiarum rerum dominium, tot saeculorum usurpatione firmatum, insidiosa prece subruere malle.

Dan  15.4.12 (p. 527,17 )
[1] Tum illi, omnem consternationis rabiem in eius caput effundendam minati, superbius aequo responsum dedere. [2] Iisdem a rege, quidnam mitigandis Scaniae rebus efficacissimum esset, interrogatis, solam eius epistolam, quae blanda asperis certae moderationis temperamento misceret, huic tumultui sedando suffecturam dicebant.

Dan  15.4.13 (p. 527,22 )
[1] Quorum instinctu rex plebem Scanicam plenis minarum litteris aggressus, non parum nutrimenti publici furoris incendio addidit. [2] Siquidem indignatus populus eum adversum se concitatioribus notis usum, adversum hunc scribendi ausum iram suam severius destringendo, omnia vectigalium iura sollemniter abroganda curavit. [3] Pontificales quoque decimas exsecratus, sacerdotibus coniugia decernebat. [4] Quorum etiam sacra sibi, exploso pontificis ministerio, sufficere praedicabat. [5] Igitur in divina pariter humanaque grassatus, maiestatis contemptum religionis iniuriae sociabat.

Dan  15.4.14 (p. 527,30 )
[1] Rex, frustra minis institisse se videns, armis agere constituit, exactoque messis tempore in traiciendo milite, magnis navigiorum copiis succinctus Helsingum oppidum petit, Absalone inter postremos appellere iusso. [2] Plurimum illic vulgus, piscandi opportunitate contractum, crebris habitaculis occupaverat litus. [3] Quod, Absalone viso, odium eius alimentorum suorum studio anteponens, litorales et, quos casus obtulerat, lapillos adventanti ipsius navigio obiciebat, parum recolendo illum a se Scaniae finibus pelli, qui cunctis Daniae locis tutum habitationis usum praestiterat. [4] Pars, rege in contione relicto, per summum maiestatis contemptum ad mare decurrens, antistitis adventum pari iniuria excipiebat.

Dan  15.4.15 (p. 527,40 )
[1] O ingrata Scaniensium gens, quae pleno temeritatis furore tot commodorum tuorum auctori iniuriam pro gratia rependere rubori non ducis! [2] Pastoris parentisque tui navigium, improbissimis evecta furiis, finibus tuis prohibere conaris, cuius beneficio tibi piraticam toties saevitiam expertae tuta late navigatio patet. [3] Illi praesentem litoris aditum negas, cuius bellica virtus, ne tu pridem hac litoris sede pellerere, perfecit. [4] Desine ergo optimis amplissimi integerrimique viri meritis quasi gravissimis insultare delictis, erroremque iniquo animorum iudicio contractum veloci paenitentiae studio redime!

Dan  15.4.16 (p. 528,7 )
[1] Nec patienter rex tam contumeliosam eorum audaciam ferre potuit. [2] Aestuantem eum equosque et arma poscentem Arusiorum pontifex Sueno medium complexus, ne quid duri in plebem committeret, obsecrabat. [3] Pietas illi an metus hunc ausum praestiterit, incertum est. [4] Sed apud regis animum, continua Absalonis caritate flagrare solitum, venientis amici pericula complectentis precibus praeponderabant. [5] Quo descendente, qui navigium infestaverant, summa cum innocentiae simulatione, repetitis tabernaculis, Absaloni litus cessere.

Dan  15.4.17 (p. 528,14 )
[1] In quo postmodum dividuum ei regique cum Scanico milite colloquium fuit. [2] Scanienses, apud quos rex sopiendae seditionis consilium agitabat, Absalonem advenasque Scaniae portioni praepositos remittendos monebant, dicendo nihil ad publicam dementiam comprimendam eorum absentia efficacius fore, quae non adversum regem, sed in illorum plenos malignitatis actus exarserit. [3] Huius sententiae suffragatores Iutenses milites fuere. [4] Creditum est eos partim decimarum odio, quarum nuper Scaniae Sialandiaeque solutio inoleverat, partim metu ex Fotensis pugnae recordatione contracto Absalonis affectasse discessum. [5] Quam eiusdem equites honestiore animi iudicio exsecrati, tantum sibi necessitudinum, tantum generis armorumque robur esse dicebant, ut invitis infestisque popularibus herum suum absque regiorum militum adminiculo per cunctas Scaniae partes a se tuto libereque circumducendum sperarent.

Dan  15.4.18 (p. 528,26 )
[1] Quorum animosis adhortationibus rex ob pacem plebi conciliandam ignavos Iutensium monitus anteponens, vocato Absalone secreto memorat, quantam invicem sententiarum concordiam semper gesserint. [2] Numquam sibi tam diversa ac rigida animorum iudicia fuisse, quin ad postremum alter alterius arbitrio flecteretur. [3] Orare deinde eum, progressionis in Scaniam propositum deserat Sialandiamque repetere deforme non ducat, speciosis aliquando consiliis utilia praelaturus.

Dan  15.4.19 (p. 528,33 )
[1] Ad haec Absalon, ne tunc quidem se veterem obsequendi morem relicturum praefatus, consilio usurum affirmat, quamvis absentiam suam multis et gravibus mendaciorum notis lacerandam sciat. [2] Rex, gratiis tantae moderationi impensius actis, equites eius in augmentum comitatus deposcit. [3] Illi, in plenos fidei caritatisque fletus effusi, hunc sibi supremi perpetuique dedecoris diem affirmant, huc ignominiae non propria, sed alienorum ignavia protractis, ut, cui famulatus officia debeant, desertionis probra persolvant. [4] Ita Absalone per summam animorum maestitiam relicto, regem prosequebantur.

Dan  15.4.20 (p. 529,1 )
[1] Graves illi difficilesque cum plebe contiones fuere; ubique enim causas armata dicebat, animum habitu ostentatura. [2] Quotidie Absalonem falso et inaudito obtrectationis genere lacerabat. [3] Haec audientes Iutenses occulto laudationis studio prosequebantur, blanditiis foventes, quod armis punire debuerant. [4] Qua adulationis deformitate maximum seditioni irritamentum dedere.

Dan  15.4.21 (p. 529,6 )
[1] Rex, finitis commeatibus, Scaniam relicturus, lectos e plebe viros componendi cum Absalone gratia ad illud Sialandiae litus, quod ab Helsingo oppido vocabulum tenet, traicere iubet. [2] Ubi demum Absalon, regi obvius factus, compluribus innocentiae testimoniis obiecta purgando, cunctas mendaciorum partes, quibus absens notatus fuerat, adeo validis copiosisque rationibus subruebat, ut criminatores reatum confiteri coactos ad veniam a se flagitandam adduceret deque accusatoribus sui veneratores efficeret. [3] Nec parva apud omnes eloquentiae eius admiratio exstitit, compluribus, qui aderant, divino ore eum egisse dicentibus.

Dan  15.4.22 (p. 529,15 )
[1] Sed haec omnia Scaniensium legati ad civium arbitrium relegantes discedunt, absque patriae consensu nullum sibi componendi ius esse testati. [2] Sed neque eorum fida adhortatione populus Scaniensis ad deponendam consternationis suae rabiem adduci potuit; nam nec decimas pontificalibus usibus solvi curatum, nec quicquam, quod ad praestanda sacrorum iura attinebat, exhibitum.

Dan  15.4.23 (p. 529,16 )
[1] Quorum infandam sacrilegamque pertinaciam Absalon, proximo sacerdotali concilio per epistolam visitato, cunctarum Scaniae ecclesiarum obseratione puniri praecepit. [2] Cuius edicti praemonita plebs per idem tempus ante aedem Laurentii in contionem armata descendit. [3] Ad quam sacerdotes, binis ordinis sui viris, qui pontificalis edicti rigorem exponerent, missis, sacrorum cessationem divinique taciturnitatem officii, si decimarum solutionem abnuere perseverasset, minati sunt. [4] Delegantur totidem e plebe, mutuas sacerdotio minas intentaturi.

Dan  15.4.24 (p. 529,29 )
[1] Ab his reponsum est sacerdotes alimenta sua plebi, non pontifici debere, quorum munere et beneficio necessariis vitae usibus instructi noscantur. [2] Quocirca aut divinis inserviant aut ingrati patria cedant, si neutrum egissent, non solum bonorum omnium poenam, sed etiam saeva membrorum supplicia recepturi.

Dan  15.4.25 (p. 529,34 )
[1] Ad haec clerus, responso constantissime dato, se neque mortis metu neque paupertatis respectu, quo minus antistitis sui imperium perageret, cessaturum affirmat. [2] Tam pia tamque religiosa cleri constantia evictum vulgus, precibus minas mutando, quoad Absalon conveniri posset, sententiae dilationem poscebat; civile siquidem bellum se excitaturum timebat, si in sacerdotes sibi nobilitate pares animadvertere studuisset. [3] Nam cum in Scania alienigenae indigenis permixti sacerdotia gererent, amplior tamen digniorque domesticis reverentia praestabatur. [4] Quo effectum est, ut utriusque ordinis consensu mitterentur, qui iustae animadversionis indutias flagitarent. [5] Haud aegre ab Absalone obtentae sunt, plus clementiae quam severitati indulgendum putante. [6] Multum ab eodem gratiarum sacerdotalis coetus constantiae persolutum. [7] Nihilo minus populus cum contemptu beneficii regiorum pontificaliumque militum penates publice diripere perseveravit.

Dan  15.4.26 (p. 530,6 )
[1] Appetente publici ieiunii tempore, rex Scaniam, eius Sialandiaeque militia succinctus, Helsingi transitu petit, Fioniensium Iutorumque comitatum ob praebita ab iis iam dudum seditioni irritamenta pertaesus. [2] Absalon ob chrismatis confectionem pontificali officio administrandam Lundiam deproperat, ubi paucos cum rege dies feriatus, vicino rure se recepit. [3] Hac fama septentrionalis Scaniae populus cum Hallandensibus excitus, more gentis misso per omnes stipite, sub specie petendae libertatis belli titulum fingit eoque edicti genere exercitum construit. [4] Quem tanta dementia ceperat, ut manum cum rege conserere properaret, summi imperii vires lacessere nullius negotii existimando. [5] Quo rex e plaga australi regressus, apud Dysiam pontem excepto, oranti se Absaloni, fustibus quam armis agere mallet, cum viris sibi, non canibus confligendum respondit. [6] Igitur non irae aut furoris impetu concitatus, sed conspicua animi industria ad corrigendam civium insolentiam metumque consimilis audaciae ceteris iniciendum, aliquid ab invisissima sibi feritate mutuandum ratus, mansuetudinem ingenii sui, deposita ad tempus clementia, crudelitatis actus imitari coegit.

Dan  15.4.27 (p. 530,22 )
[1] In ponte res gesta est, utrisque transitum anticipare studentibus. [2] Anceps diu proelium fuit, insignis illic agrestium pugna exstitit. [3] Quorum aciem Absalonis equites per ignoti vadi compendium irrumpentes, repentinam victoriam edidere. [4] Multi illic popularium caesi, compluribus amnis exitio exstitit; ferrum vitantes aqua periclitati sunt. [5] Reliquiae fuga servatae. [6] Ita nefarius ille coetus, divino iudicio profligatus, sacrilegi furoris poenas exsolvit.

Dan  15.4.28 (p. 530,28 )
[1] Rex, Lundiam regressus, orientalium partium armatam plebem adventare cognoscit, unius iam exercitus victor alterum excepturus. [2] Cuius generalem conventum pugnae celeritate praecurrere monitus, a Lundensibus, stipendiorum loco vectigalium laxationem poscentibus, aliquamdiu retentatur. [3] Quibus obtentis, in proximum campum excessisse contenti, longius eum sub excusatione tuendae urbis prosequi supersederunt. [4] Id regi tardius hostes excipiendi causam praebuit. [5] Getungam appellant pontem, apud quem armata popularium corona consedit. [6] Grandes illuc lapidum acervos prohibendi pontis gratia vecors turba congesserat. [7] Rex, alio amnem vado transgressus, ferro decernere statuit.

Dan  15.4.29 (p. 530,37 )
[1] Sed plebem non tam praesentia regis arma quam dira recentis sociorum cladis exempla terrebant. [2] Missis igitur, qui pontem a rege repeti precarentur, ab armis se discessuram promittit. [3] Praecipue regem Absalonis nimiam agrestium stragem vitandam dicentis temperamenta flectebant. [4] Repetito ponte, supplices a seditionis auctoribus ad regis genua manus tenduntur, cunctaque famulandi officia avidius promittuntur. [5] Cum de fide ambigeretur, iusiurandum promissionibus additur. [6] Sic vulgi collegio dimisso, Lundiam reditur.

Dan  15.4.30 (p. 531,4 )
[1] Scaniae deinde gyro pertransito, obsides a plebe recipiuntur. [2] Ad reliqua facilis populus decimarum solutionem dumtaxat pertinacius abnuebat. [3] Nihil magis regi quam ad earum remissionem Absalonem adducere curatum est, summopere cavendum dicenti, ne sibi forte, quod olim Kanuto Othoniensi decimarum iura propagare nitenti acciderat, eveniret. [4] Absalon, quicquam ex consueto sacrorum iure decerpere non minus inglorium quam sacrilegum ratus, constantius id se facturum negabat, dicendo, tametsi rex plebis sententiam favore prosequeretur, sibi impedimento non fore, quo minus ab ea decimarum debitum exigere perseveraret, neminem ad participanda secum pericula provocaturus. [5] Tutissimum igitur regi silentium fore, ne ecclesiae opem ferendo populari se ipsum odio implicet. [6] Tam iustam tamque fortem Absalonis constantiam rex animo veneratus, cum remissionem admittere nolit, exactionem differri postulat: consilio postmodum effici posse, quod armis nequeat. [7] Paruit precanti Absalon, praefatus se decimarum loco prioribus pontificum condicionibus non usurum, ne prorsus earum iura neglegere videretur. [8] Tam modesta Absalonis promissio consternationi remedio fuit.


[Hjem] [English] [Det Danske Sprog- og Litteraturselskab]
© Det Kongelige Bibliotek