Dan
8.15.1 (p. 243,35 )
[1] Domum veniens, cum tot maria se totque
labores emensum animadverteret, fessum aerumnis spiritum a negotiis procul
habendum ratus, petito ex Suetia matrimonio, superioris studii habitum otii
meditatione mutavit.
[2] Vita quoque per summum securitatis usum exacta, ad ultimum paene
aetatis suae finem provectus, cum probabilibus quorundam argumentis animas
immortales esse compertum haberet, quasnam sedes esset, exuto membris
spiritu, petiturus, aut quid praemii propensa numinum veneratio mereretur,
cogitatione secum varia disquirebat.
Dan
8.15.2 (p. 244,6 )
[1] Haec volventem subeunt quidam parum
benigni in Thorkillum animi, docentes divino opus esse concultu tantaeque
rei certitudinem, humano altiorem ingenio nec mortalibus cognitu facilem,
caelestibus expetendam oraculis.
[2] Quamobrem propitiandum esse Utgarthilocum, neminemque id Thorkillo
aptius exsecuturum.
[3] Fuere quoque, qui eundem insidiarum reum ac regii capitis hostem
deferrent.
[4] Qui cum ultimo se periculo destinari videret, criminationis auctores
profectionis comites expetivit.
[5] Tum, qui insontem notaverant, periculum alieno capiti praeparatum in se
ipsos recidisse cernentes, consultum revocare tentabant.
[6] Sed frustra regias aures implentes, etiam pavoris increpiti, Thorkillo
duce navigare coguntur.
[7] Ita excogitatis in alterum malis auctorem plerumque adigi necesse est.
[8] Qui cum se inevitabili discriminis necessitate districtos
animadverterent, navigium taurinis obstructum coriis provisis abunde
commeatibus impleverunt.
Dan
8.15.3 (p. 244,19 )
[1] Quo evecti eo pervenere loci, ubi regio
inops, ignara siderum nec diurni luminis capax, perpetuae noctis specie
caligabat.
[2] Cumque diu sub inusitata caeli facie navigassent, tandem, incidente
lignorum inopia, foculi nutrimentis defecti, nec suppetente decoctionis
officina, crudis famem obsoniis propulerunt.
[3] Verum complures vescentium ultimam pestem ab indigestae dapis satietate
traxerunt.
[4] Primum enim paulatim stomachis inusitato partus edulio languor
irrepsit, deinde, latius manante contagio, vitalia morbus appetiit.
[5] Sicque anceps utriusque intemperantiae malum, ut inediam gravem, ita
gulam quoque suspectam effecerat, cum nec vesci tutum nec abstinere
commodum nosceretur.
Dan
8.15.4 (p. 244,29 )
[1] Igitur omnem salutis spem abicientibus -
ut nervum tunc facilius rumpi solitum est, cum artius tenditur -
patrocinium inopinatae commoditatis affulsit.
[2] Subito enim ignis, haud procul emicare conspectus, exhaustis trahendae
vitae fiduciam ingeneravit.
[3] Quem Thorkillus tamquam divinitus datum remedium colligere statuens,
quo sibi certiorem ad socios reditum strueret, cacumen mali infixae gemmae
fulgore signavit.
[4] Litore deinde potitus, subicit oculis angusti aditus artarumque faucium
specum.
[5] Quem, comitibus foris praestolari iussis, ingressus, duos eximiae
granditatis aquilos conspicatur, corneis naribus contracta, quae fors
obtulerat, igni nutrimenta praestantes.
[6] Ceterum deformis introitus, obsoleti postes, ater situ paries, sordidum
tectum, frequens anguibus pavimentum non oculum magis quam animum
offendebant.
Dan
8.15.5 (p. 245,3 )
[1] Tum gigantum alter salutatum eum rem
conatu praearduam orsum esse dicebat, inusitati numinis adeundi cupiditate
flagrantem atque extramundani climatis cognitionem investigabili
scrutatione complexum.
[2] A se autem propositi itineris semitas cogniturum, si tres veridicas
sententias totidem proverbiis comprehensas expromeret.
[3] Tum Thorkillus: 'Non mehercule incomptiorem naribus familiam pervidisse
commemini; sed neque locum, quo minus libenter degerem, attigi'; item:
'Illum mihi pedem potiorem statuo, qui prior exitum capessere quiverit.'
Dan
8.15.6 (p. 245,11 )
[1] Gigas Thorkilli prudentia delectatus,
proverbiorum veritate laudata, docet ad inops graminis solum altisque
offusum tenebris imprimis esse migrandum.
[2] Ante autem quam destinatus possit locus accipi, navigationem quatriduo
pertinaci remigio pertrahendam.
[3] Illic visendum fore Utgarthilocum, taetros horrendosque specus sordida
mansione complexum.
[4] Thorkillus magnopere stupens, quod et longa et periculosa navigatio
imperabatur, spe tamen dubia praesentem metum vincente, foculum expetivit.
[5] Et gigas: 'Si ignem', inquit, 'desideras, necesse est, alias tres
sententias similibus proverbiis edas.'
[6] Tum Thorkillus: 'Consilio, tametsi exilis id auctor ediderit,
obsequendum est.'
[7] Item: 'Eo temeritatis processi, ut, si regredi quivero, salutem meam
nulli magis quam pedibus debeam.'
[8] Rursum: 'Si impraesentiarum recessu libere fruerer, ulterius a reditu
temperandum curarem.'
Dan
8.15.7 (p. 245,23 )
[1] Inde, perlato ad socios igne, aurae
indulgentiam nactus, quarto die ad propositum portum appulit, aggressusque
cum sociis terram, apud quam continuae noctis facies alterni luminis
vicissitudinem frustrabatur, aegre prospectum capientibus oculis,
inusitatae molis scopulum conspicit.
[2] Cuius perlustrandi cupidus a comitibus foris stationem peragentibus
extusum silicibus ignem, opportunum contra daemones tutamentum, in aditu
iussit accendi.
Dan
8.15.8 (p. 245,29 )
[1] Post haec, praelato per alios lumine,
artis cavernae faucibus corpus subiciens, inter crebros serpentum allapsus
ferreorum undique sedilium frequentiam contemplatur.
[2] Inde placidior aquae moles subiectoque sabulo molliter influens
conspectui obversata est.
[3] Qua transita, paulo devexiorem situ speluncam aggreditur.
[4] Ex qua item atrum obscenumque conclave visentibus aperitur.
[5] Intra quod Utgarthilocus manus pedesque immensis catenarum molibus
oneratus aspicitur, cuius olentes pili tam magnitudine quam rigore corneas
aequaverant hastas.
[6] Quorum unum Thorkillus, adnitentibus sociis, mento patientis excussum,
quo promptior fides suis haberetur operibus, asservavit; statimque tanta
foetoris vis ad circumstantes manavit, ut nisi repressis amiculo naribus
respirare nequirent.
Dan
8.15.9 (p. 246,1 )
[1] Vixque egressu potiti, ab involantibus
undique colubris conspuuntur.
[2] Quinque dumtaxat Thorkilli comitum, ceteris veneno consumptis, navigium
cum ductore conscendunt.
[3] Imminent efferi daemones et in subiectos venenata passim sputa
coniciunt.
[4] At nautae praetentis coriorum umbraculis illapsum respuere virus.
[5] Hic cuiusdam forte prospicere cupientis tactum veneno caput perinde ac
ferro recisum cervici exemptum est; alius ocellos umbraculis exserens sub
eadem vacuos luminum orbes retulit; alius exserta manu tegimen explicans,
eiusdem tabi vi truncum ad se brachium revocavit.
Dan
8.15.10 (p. 246,9 )
[1] Igitur ceteris propensiora sibi numina
nequicquam deprecantibus, Thorkillus, universitatis deum votis aggressus
eique cum precibus libamenta defundens, mox purioris caeli usum ac
perspicua rerum elementa prospera navigatione collegit.
[2] Iamque alium sibi orbem atque ipsum rerum humanarum aditum perspicere
videbantur.
[3] Tandem ad Germaniam, Christianis tunc sacris initiatam, appulsus, apud
eius populum divini cultus rudimenta percepit.
[4] Ubi, sociorum manu ob inusitatum aeris haustum propemodum consumpta,
duobus tantum, quos sors ultima praeterierat, comitatus, reditum ad patriam
habuit.
[5] Verum illitus ori marcor ita habitum corporis ac pristina formae
lineamenta confudit, ut ne ab amicis quidem potuisset agnosci.
[6] At ubi, detersa illuvie, notitiam sui visentibus reddidit, eximiam regi
cognoscendae legationis aviditatem ingessit.
Dan
8.15.11 (p. 246,21 )
[1] Sed necdum aemulorum obtrectatione
sopita, fuere, qui regem, cognitis, quae Thorkillus afferret, subito
decessurum astruerent.
[2] Auxit affirmationis fidem eiusdem rei falsa somnii praedictione
suggesta credulitas.
[3] Igitur, qui noctu Thorkillum opprimerent, regis imperio subornantur.
[4] Cuius ille rei utcumque indicium nactus, clam cunctis relicto cubili,
magni ponderis lignum subiecit, eoque facto, subornatis truncum
caedentibus, regiae fraudis commentum elusit.
Dan
8.15.12 (p. 246,27 )
[1] Die postero regem corpus curantem
aggressus: 'Ignosco', inquit, 'saevitiae tuae errorique veniam tribuo, qui
prosperum legationis nuntium afferenti poenam pro gratia decrevisti.
[2] Itaque te solum, pro quo caput tot aerumnis devovi, tot periculis
contudi, quemque operum meorum gratissimum pensatorem speravi, acerrimum
virtutis punitorem inveni.
[3] Verum ultionis partibus praetermissis, interno animi tui rubore - si
tamen ullus ingratos pudor afficit - laesionis meae vindice sum contentus.
[4] Nec immerito te omnem daemonum rabiem aut beluarum saevitiam superare
coniecto, quod tot monstrorum insidiis erutus a tuis immunis esse non
potui.'
Dan
8.15.13 (p. 246,36 )
[1] Rex, cuncta ex ipso cognoscere cupiens
fatisque arduum obstare iudicans, eventuum ordinem exponere iubet.
[2] Cumque per cetera avidis referentem auribus excepisset, postremo
recensitam numinis sui mentionem sinistra opinione colligi passus non est.
[3] Exprobratam enim Utgarthiloci foeditatem exaudire non sustinens, adeo
indignitatis eius vicem doluit, ut impatientem dictorum spiritum inter ipsa
narrantis recitamenta deponeret.
[4] Itaque, dum vani numinis cultum cupide fovit, ubinam verus esset
miseriarum carcer, agnovit.
[5] Crinis quoque oliditas, quem Thorkillus, perinde atque operum suorum
magnitudinem testaturum, capillitio gigantis excerpserat, in circumstantes
effusa compluribus exitio fuit.