link til hjemmesiden - Det Kongelige Bibliotek

| Indhold | +1 |

Ludvig Holberg (1684-1754), Niels Klim (latin, 1741), Praefatio


PRAEFATIO APOLOGETICA

| Indhold | Dansk | [§ 1] PETRUS ET ANDREAS KLIMII, THOMAE KLIMII FILII, MAGNI KLIMII NEPOTES, BENEVOLO LECTORI SALUTEM. Cum ad aures nostras pervenerit, ab incredulis quibusdam in dubium vocari veritatem huius historiae, ac proinde editorem Itineris Subterranei sinistris passim rumoribus differri, consultum duximus, quo rumoribus mature obviam eatur, novam hanc editionem testimoniis popularium quorundam munire. Testes, quos adducimus, omni sunt exceptione maiores: quippe duos priores Heroi nostro novimus aequales, reliqui prope tempora Klimii vixere, et cuncti antiqua virtute et fide perspicui homines nec fabulas orbi obtrudere nec nubem pro Iunone amplecti solent.

| Indhold | Dansk | [§ 2] Exhibito virorum tanti ponderis testimonio, exhibito autographo sigillis eorundem munito, obmutescant iam censores nostri, incredulitatem agnoscant ac temeraria sua iudicia damnent. Testimonium, nuper huc missum, his verbis conceptum est:

| Indhold | Dansk | [§ 3] Rogatu Praestantissimorum Iuvenum Petri et Andreae Klimiorum testamur inter libros Celeberrimi Nicolai Klimii delituisse codicem quendam manuscriptum, cui titulus: Iter Subterraneum, subnexamque huic Itineri Grammaticam Subterraneam cum vocabulario quodam bilingui, Danico scil. et Quamitico. Collata cum codice hoc vetusto Latina Nob. Abelini versione, quae iam publici iuris facta omnium manibus teritur, patet nihil ab archetypo aberratum. In fidem maiorem sigilla nostra apposuimus

   ADRIANUS PETRI M. ppria.
   JANUS THORLACI M. ppria.
   SVENO KLACK M. ppria.
   IOACHIMUS BRANDARIUS M. ppria.
   IANUS GADDIUS pro me et fratre M. ppria.
   HIERONIMUS GIBS: scotus, M. ppria.

| Indhold | Dansk | [§ 4] Speramus insigni adeo et authentico testimonio omnem dubitationem sublatum iri. Si vero tot testibus convicti in apistiai perseverant Censores, arcem incredulitatis aliis armis expugnabimus. Constat, in eo Norvegiae tractu, quae Finmarchia dicitur, dari homines, in philosophia occulta, cuius ne limina quidem attigerunt aliarum gentium Doctores, adeo versatos, ut tempestates ciere ac sedare, in lupos se transformare, varias et orbi nostro ignotas linguas loqui, totumque orbem terraqueum a polo boreali ad oppositi poli cardinem horulae spatio transmittere queant. Advectus huc nuper Finlandus quidam nomine Peyvis, iubente Nomophylace, stupenda adeo artis ac doctrinae specimina edidit, ut omnes, qui aderant, spectatores, pileo doctorali dignissimum iudicarent; et cum eodem tempore allata fuit acerba quaedam crisis in Iter Klimii Subterraneum, quod ad aniles fabulas relegandum iudicat Censor, iubetur praedictus Peyvis, cum de vindicanda Klimiorum existimatione ageretur, omnes ad signa vocare artes, itinerisque subterranei suscipiendi periculum facere.

| Indhold | Dansk | [§ 5] Dicto ille obediens Nomophylaci operam addixit, potentiam artis his fere verbis Danico idiomate expressis iactans:

   Quicquid in orbe vides, paret mihi: Florida tellus,
   Cum volo, spissatis arescit languida succis:
   Cum volo, fundit opes; scopulique ac horrida saxa
   Limosas iaculantur aquas: Mihi Pontus inertes
   Submittit fluctus: Zephyrique tacentia ponunt
   Ante meos sua flabra pedes: mihi flumina parent.
Inhorruerunt omnes tam fabulosa pollicitatione conterriti. At ille his dictis itineri se intrepidus accingit. Exuit se, ac, vestimentis depositis, in aquilam (mirabile visu) transformatus, sublimis abit. Post integri mensis absentiam die quodam Veneris paulo ante primam facem et dubiis adhuc sideribus intrat domum Nomophylacis Doctor Versipellis, mollis tunc, debilis, lassus et tanquam caballus in clivo; nam exhaustae erant vires, et sudor per bifurcum colabat.

| Indhold | Dansk | [§ 6] Dato ad respirandum spatio, et viribus vini adusti portione refectis, conspectum itineris exhibuit, cuncta, quae in aëria navigatione et regionibus subterraneis acciderant, exserte partiteque exponens. Docuit, post integrata aliquot praelia, in quibus superiores evaserant Klimianae factionis homines, imperium rediisse ad filium Nicolai nostri, qui diu sub tutela matris sceptra tenuit, iam vero senio ac rerum gestarum gloria Venerabilis in orbe subterraneo longe lateque sub nomine Nicolai Secundi regnat.

| Indhold | Dansk | [§ 7] Missa mox in literas fuere cuncta, quae ordine narraverat vir doctissimus. Largam narratio haec materiam dabit annalibus, quos sub titulo CONTINUATIONIS HISTORIAE QUINTAE MONARCHIAE promittunt literati Bergenses. Una cum annalibus prodibit Grammatica Quamitica, quae pro tempore nullius quidem momenti est, at poterit magno usui esse posteris; nam cum patria nostra novatorum (absit invidia) feracissima sit, in commercio cum Quamitis stabiliendo otia, negotia, somnos, vigilias ponent, nihilque intentatum relinquent, donec machinas comminiscantur, quibus tuto et absque arte magica in subterranea navigari queat. Ite iam, mortales increduli, et discite in rebus momentosis cautius procedere.

   Ite Viri, veniam dictis exposcite vestris.

| Indhold | Dansk | [§ 8] Ite denique et aut vos ipsos aut iudicia vestra inposterum suspendite, ne ob eiusmodi temerarias et iniquas censuras Respublica literaria male audiat. FINIS APOLOGIAE.

| Indhold | Dansk | [§ 9] Hactenus Klimii nostri, qui sufficere hanc apologiam et alio non opus esse clypeo ad retundenda censorum quorundam vibrata missilia iudicarunt. Aucta est nova haec editio centonibus aliquot, qui a primo editore aut incuria omissi fuere, aut ob squalorem manuscripti autographi legi nequierunt.


Ludvig Holberg Homepage
[Hjem] [English] [Det Danske Sprog- og Litteraturselskab]
© Det Kongelige Bibliotek