Dan
15.4.1 (p. 524,7 )
[1] Cui Syalandiam regresso nuntiatur,
turbatis Scaniae rebus, plebem a primoribus dissidentem adversum regios
quaestores publicae consternationis impetum destrinxisse.
[2] E quibus Achonem, splendidae praefecturae virum, in contione Lundensi
plena temeritatis violentia probrosius contrectatum ac prope vulgi manibus
discerptum, ni in aedem divi confugisset Laurentii.
[3] Quam facem, turbulentissimo multitudinis furore accensam, non nisi per
Absalonem exstingui posse, cui facilius sit orientis quam adulti tumultus
arma comprimere.
[4] Quamobrem oportere eum citato Scaniam petere, si rebus regis
laborantibus digne consultum cupiat.
Dan
15.4.2 (p. 524,16 )
[1] Qua de re Suno et Esbernus consulti,
quam poterant dissuasoriis verbis profectionem damnabant, dicendo compertum
sibi tacita principum conspiratione plebem instinctam non aliud hoc motu
quam Absaloni periculum petere.
[2] Sed Scaniensium legatis rem sine eo sedandam negantibus, iturum se,
utcumque fors tulisset, respondit, etiam salutem suam, si ita res posceret,
tot egregiis regis meritis impensurum.
[3] Igitur praemissis, qui Scaniae primores habendae contionis causa ad
urbem Lundiam contraherent, extemplo se venturum promittit.
Dan
15.4.3 (p. 524,24 )
[1] Nec Scaniam petere cunctatus, patricio
spiritu publico furori constantiam suam obicere properavit.
[2] Plebs siquidem, acerrimis consternationis fluctibus concitata, civilis
iniuriae querelas seditioso accusationis genere prosequebatur.
[3] Sed et Thordonem, contionari exorsum, crebris sibilis infestoque
clamore vexatum, coepto desistere coegit.
[4] Ceteris quoque regiarum partium assensoribus dicendi postestate negata,
solam Absalonis vocem tranquillis auscultationis modis exaudire sustinuit.
[5] Qui cum multitudinem imperitam clamore et iurgiis obstrepentem
salubriumque monitorum impatientem adverteret, dividendam ratus,
provinciarum conciliis trifariam distribui iussis, cunctas se principum
culpas emendaturum edixit.
[6] A quo Thordo, quod eum ad tumultus vix sedabiles parum veracibus
mandatis evocasset, increpitus, concitatae plebis dementiam a temulentia
coortam affirmat eiusque rei quosdam in contione stertentes fidem fecisse.
[7] Quamobrem non in urbe, sed campo contionandum fore, ne hominibus
potionis avidis violandae sobrietatis accessus suppeteret.
Dan
15.4.4 (p. 524,38 )
[1] Proxima Absaloni cum australibus contio
fuit.
[2] Illic regium satrapam Petrum (Enari hic filius erat), profectis ab
invidia accusationibus asperius quam verius laceratum, quo tutiorem ab hoc
calumniae genere praestaret, proximo sibi sedendi loco recipi iussit
venerabilique vicinitatis suae praesidio, ne quid in amicum atrocius
consuleretur, providit.
Dan
15.4.5 (p. 525,5 )
[1] Postera luce per summam litium
cognitionem exacta, pleno aequitatis iudicio cunctas querelarum partes
absolvit, causisque legitima definitione explicitis, delectatam beneficio
plebem ad grates sibi rependendas adduxit.
[2] Inde progressus indigenae militis indicio cognoscit seditioso edicti
genere concitatum populum apud Album fontem contioni quatriduo vacaturum.
[3] Igitur tametsi Scanorum potissimis stiparetur, ad supplendum tamen
arbitrorum numerum etiam Thordonem nuntio vocatum, quid sibi super
popularium motu recens fama prodiderit, edocet.
[4] Ille verbis suspicionem dementibus rumoris fidem levare nihilque tale
metuendum astruere, ceteris adversum vim publicam res cautius gerendas
monentibus.
[5] Ita sententia variante, rerum dubiis indubitato Sygoftham insulam
explorandi gratia adire collibuit.
Dan
15.4.6 (p. 525,16 )
[1] Illic Absalon, ante accepta certiore
expertus nuntio, consternatam amentia plebem, quod ei se tuto obiecturus
non videretur, procuratis, qui contionem accederent, per summam aequitatis
promissionem delenire constituit.
[2] Qui cum omnia atrocissimo multitudinis furore misceri ipsamque ausu
petulantiore instinctam effusa verborum licentia nobilitati insultare
cognoscerent, acto mandatorum silentio, maximum seditioni incitamentum
dedere, plus alienae dementiae quam propriae legationis officio tribuentes.
[3] Quod perfidia an metu egerint, dubium reliquere.
[4] E quibus Petrus Longus, insignis staturae, aegre dicendi potestatem
adeptus, affirmare se, tametsi miles Absalonis esset, respectum eius civium
cultui non anteferre, populi maiestatem pontificis partibus priorem ducere,
plus publicae caritati quam privatae debere; ceterum ad omnes vulgi actus
imitandos propensiore animo fore, libertatem eius iam quasi naufragam ac
periclitantem ne armis quidem protegere dubiaturum.
Dan
15.4.7 (p. 525,29 )
[1] Responsum a contione est ludificari
plebem, quam Absalon magnatesque, rapinis vulgus affligere soliti, de
industria petere supersedissent.
[2] Quam vocem universis acerrimo clamore comprobantibus, multitudo, maximo
fragore dissiliens, armata passim equos involat, Absalonis penates
hostiliter petitura.
[3] Neque enim eo properanti succurrit illos a se lares incursari, quos
toties sibi munificos experta fuerat.
[4] Cuius nuntiandi gratia legatorum iuniores, telis, quibus undique
petebantur, callidius evitatis, citato Sygoftham pervenere.
Dan
15.4.8 (p. 525,36 )
[1] Ea re concussi milites Absalonis diverso
consilio defensionis auxilia circumspiciebant: alii pratis spantiantes
equos colligere, pars vadum praetentum insulae, Quod postmodum Absalon
latericio opere vallandum curavit, contractis, quas fors obtulerat,
quadrigis occludere, pars saxa iactilia lectitare.
[2] Tum Absalon, hortante seniorum turba aut obsidioni animum praeparare
aut, primis incursantium ante nimium et intolerabilem multitudinis adventum
oppressis, abscedere, neutram consilii partem probare se dixit, quod nec
opportunos obsidioni commeatus haberet et se patrem potius quam praedonem
exsistere meminisset.
[3] Sed neque se pacis studium, cuius condendae causa advenerit, humano
sanguine polluturum aut pias pastoris partes truculento percussoris officio
mutaturum.
[4] Malle vero, qui primi irrumperent, innocue et sine caede deturbandos
curare, facile fugam daturos, quod nullo fulciantur imperio.
Dan
15.4.9 (p. 526,11 )
[1] Militibus deinde quempiam plebeiorum
violare prohibitis, primorum agmen propinquum collem acie occupantium
praelata cruce adortus, in proximum nemus refugere coegit, comprehenso
seditionis auctore, quem memores iussorum equites, armis amictuque nudatum,
pulsare dumtaxat contenti fuere.
[2] E quibus unus, consertissimis hostium globis lascivioris equi
petulantia adactus, loco palustri, ignorantibus sociis, concursu popularium
interficitur.
[3] Ita Absalon, agrestium impetum elusisse contentus, nullo hostiliter
imminente, liberum repetendae urbis iter habuit, iisdem avidissima insulae
direptione irarum suarum procursum explentibus.
[4] Igitur patricii spiritus pontifex, ut tranquillum, ita salutare
consilium secutus, pietatem saevitiae praeferendo, dum gregi parcendo
consulit, plus gloriae et virtutis in innocentia ac moderatione quam
laesionum suarum ultione constituit.
[5] Quo enim se longius a ferri licentia retraxit, hoc religionis laudi
propius admovit.
Dan
15.4.10 (p. 526,24 )
[1] Supervenientibus deinde, quos ad
deleniendam contionem direxerat, eorum vocatione queritur simplicitatem
suam huc discriminis esse perductam, percontatus, cur improvidum se et
imparatum ad res tanta difficultate implicitas secura mandatorum specie
pertrahere voluissent.
[2] Quibus se nihil tale suspicatos dicentibus culpamque neglegentiae
confessione excusantibus, aestimare eos, quid nunc expediat, iubet,
praeteritum errorem praesenti consilio correcturos.
[3] Respondent nec armis se nec auxiliis instructos contrahendi utriusque
commodi causa domum digredi necesse habere, paratiores postridie
reversuros.
[4] Ipsum interim exquisito latebrae genere uti debere; probro cariturum,
qui tempori consulat.
[5] Quod utrum malignitate ingenii an inopia consilii protulerint,
aestiment, quibus sequentia eorum acta cognosse fastidio non fuerit.
[6] Refert Absalon honestiorem sibi castelli, quod in Sialandia haberet,
aditum fore, parum latebras exquirere solito.
[7] Quarum deformitatem perosus, Thordone navigium praebente, discedit.
[8] Neque enim claritatem suam obscuriore loco coartandam putabat, cuius
fulgorem per tot terrarum spatia conspicuis virtutis operibus diffusum non
ignorabat.
Dan
15.4.11 (p. 527,1 )
[1] Sialandiam ingressus, Waldemarum apud
insulam Samsam venandi studio inservientem, recepta ab ipso epistola,
petere iubetur, necessariis patriae usibus vacaturus.
[2] Ubi cum Sunone Esbernoque propositas negotiorum curas debita agitatione
complexus, postremo apud regias aures Scanici tumultus famam edidit
primusque ipse perturbationum suarum nuntium agere non exhorruit.
[3] Aestuantem animo regem seditiosisque supplicia minitantem consilii sui
delenimento a proposito retraxit exigendaeque ultionis affectum primorum
Scaniae virorum benevola vocatione differre docuit.
[4] Quos etiam illum apud Fioniam petituros plenis humanitatis officiis
prosequi non supersedit.
[5] A quibus eundem precari rogatus, ne Saxonem, Achonem, Sunonem et
Esbernum, homines extra Scaniam ortos, eius rebus praeesse pateretur,
affirmantibus finem seditioni fore, quae ob solam eorum petulantiam
coeperit, si procurationem exteris attributam ad indigenas transferri
curasset, invidere eos regis potentiae respondit, cuius in dandis
beneficiis arbitrium abrogare nitantur.
[6] Se vulgi saevitiam experiri quam regiarum rerum dominium, tot
saeculorum usurpatione firmatum, insidiosa prece subruere malle.
Dan
15.4.12 (p. 527,17 )
[1] Tum illi, omnem consternationis rabiem
in eius caput effundendam minati, superbius aequo responsum dedere.
[2] Iisdem a rege, quidnam mitigandis Scaniae rebus efficacissimum esset,
interrogatis, solam eius epistolam, quae blanda asperis certae moderationis
temperamento misceret, huic tumultui sedando suffecturam dicebant.
Dan
15.4.13 (p. 527,22 )
[1] Quorum instinctu rex plebem Scanicam
plenis minarum litteris aggressus, non parum nutrimenti publici furoris
incendio addidit.
[2] Siquidem indignatus populus eum adversum se concitatioribus notis usum,
adversum hunc scribendi ausum iram suam severius destringendo, omnia
vectigalium iura sollemniter abroganda curavit.
[3] Pontificales quoque decimas exsecratus, sacerdotibus coniugia
decernebat.
[4] Quorum etiam sacra sibi, exploso pontificis ministerio, sufficere
praedicabat.
[5] Igitur in divina pariter humanaque grassatus, maiestatis contemptum
religionis iniuriae sociabat.
Dan
15.4.14 (p. 527,30 )
[1] Rex, frustra minis institisse se
videns, armis agere constituit, exactoque messis tempore in traiciendo
milite, magnis navigiorum copiis succinctus Helsingum oppidum petit,
Absalone inter postremos appellere iusso.
[2] Plurimum illic vulgus, piscandi opportunitate contractum, crebris
habitaculis occupaverat litus.
[3] Quod, Absalone viso, odium eius alimentorum suorum studio anteponens,
litorales et, quos casus obtulerat, lapillos adventanti ipsius navigio
obiciebat, parum recolendo illum a se Scaniae finibus pelli, qui cunctis
Daniae locis tutum habitationis usum praestiterat.
[4] Pars, rege in contione relicto, per summum maiestatis contemptum ad
mare decurrens, antistitis adventum pari iniuria excipiebat.
Dan
15.4.15 (p. 527,40 )
[1] O ingrata Scaniensium gens, quae pleno
temeritatis furore tot commodorum tuorum auctori iniuriam pro gratia
rependere rubori non ducis!
[2] Pastoris parentisque tui navigium, improbissimis evecta furiis, finibus
tuis prohibere conaris, cuius beneficio tibi piraticam toties saevitiam
expertae tuta late navigatio patet.
[3] Illi praesentem litoris aditum negas, cuius bellica virtus, ne tu
pridem hac litoris sede pellerere, perfecit.
[4] Desine ergo optimis amplissimi integerrimique viri meritis quasi
gravissimis insultare delictis, erroremque iniquo animorum iudicio
contractum veloci paenitentiae studio redime!
Dan
15.4.16 (p. 528,7 )
[1] Nec patienter rex tam contumeliosam
eorum audaciam ferre potuit.
[2] Aestuantem eum equosque et arma poscentem Arusiorum pontifex Sueno
medium complexus, ne quid duri in plebem committeret, obsecrabat.
[3] Pietas illi an metus hunc ausum praestiterit, incertum est.
[4] Sed apud regis animum, continua Absalonis caritate flagrare solitum,
venientis amici pericula complectentis precibus praeponderabant.
[5] Quo descendente, qui navigium infestaverant, summa cum innocentiae
simulatione, repetitis tabernaculis, Absaloni litus cessere.
Dan
15.4.17 (p. 528,14 )
[1] In quo postmodum dividuum ei regique
cum Scanico milite colloquium fuit.
[2] Scanienses, apud quos rex sopiendae seditionis consilium agitabat,
Absalonem advenasque Scaniae portioni praepositos remittendos monebant,
dicendo nihil ad publicam dementiam comprimendam eorum absentia efficacius
fore, quae non adversum regem, sed in illorum plenos malignitatis actus
exarserit.
[3] Huius sententiae suffragatores Iutenses milites fuere.
[4] Creditum est eos partim decimarum odio, quarum nuper Scaniae
Sialandiaeque solutio inoleverat, partim metu ex Fotensis pugnae
recordatione contracto Absalonis affectasse discessum.
[5] Quam eiusdem equites honestiore animi iudicio exsecrati, tantum sibi
necessitudinum, tantum generis armorumque robur esse dicebant, ut invitis
infestisque popularibus herum suum absque regiorum militum adminiculo per
cunctas Scaniae partes a se tuto libereque circumducendum sperarent.
Dan
15.4.18 (p. 528,26 )
[1] Quorum animosis adhortationibus rex ob
pacem plebi conciliandam ignavos Iutensium monitus anteponens, vocato
Absalone secreto memorat, quantam invicem sententiarum concordiam semper
gesserint.
[2] Numquam sibi tam diversa ac rigida animorum iudicia fuisse, quin ad
postremum alter alterius arbitrio flecteretur.
[3] Orare deinde eum, progressionis in Scaniam propositum deserat
Sialandiamque repetere deforme non ducat, speciosis aliquando consiliis
utilia praelaturus.
Dan
15.4.19 (p. 528,33 )
[1] Ad haec Absalon, ne tunc quidem se
veterem obsequendi morem relicturum praefatus, consilio usurum affirmat,
quamvis absentiam suam multis et gravibus mendaciorum notis lacerandam
sciat.
[2] Rex, gratiis tantae moderationi impensius actis, equites eius in
augmentum comitatus deposcit.
[3] Illi, in plenos fidei caritatisque fletus effusi, hunc sibi supremi
perpetuique dedecoris diem affirmant, huc ignominiae non propria, sed
alienorum ignavia protractis, ut, cui famulatus officia debeant,
desertionis probra persolvant.
[4] Ita Absalone per summam animorum maestitiam relicto, regem
prosequebantur.
Dan
15.4.20 (p. 529,1 )
[1] Graves illi difficilesque cum plebe
contiones fuere; ubique enim causas armata dicebat, animum habitu
ostentatura.
[2] Quotidie Absalonem falso et inaudito obtrectationis genere lacerabat.
[3] Haec audientes Iutenses occulto laudationis studio prosequebantur,
blanditiis foventes, quod armis punire debuerant.
[4] Qua adulationis deformitate maximum seditioni irritamentum dedere.
Dan
15.4.21 (p. 529,6 )
[1] Rex, finitis commeatibus, Scaniam
relicturus, lectos e plebe viros componendi cum Absalone gratia ad illud
Sialandiae litus, quod ab Helsingo oppido vocabulum tenet, traicere iubet.
[2] Ubi demum Absalon, regi obvius factus, compluribus innocentiae
testimoniis obiecta purgando, cunctas mendaciorum partes, quibus absens
notatus fuerat, adeo validis copiosisque rationibus subruebat, ut
criminatores reatum confiteri coactos ad veniam a se flagitandam adduceret
deque accusatoribus sui veneratores efficeret.
[3] Nec parva apud omnes eloquentiae eius admiratio exstitit, compluribus,
qui aderant, divino ore eum egisse dicentibus.
Dan
15.4.22 (p. 529,15 )
[1] Sed haec omnia Scaniensium legati ad
civium arbitrium relegantes discedunt, absque patriae consensu nullum sibi
componendi ius esse testati.
[2] Sed neque eorum fida adhortatione populus Scaniensis ad deponendam
consternationis suae rabiem adduci potuit; nam nec decimas pontificalibus
usibus solvi curatum, nec quicquam, quod ad praestanda sacrorum iura
attinebat, exhibitum.
Dan
15.4.23 (p. 529,16 )
[1] Quorum infandam sacrilegamque
pertinaciam Absalon, proximo sacerdotali concilio per epistolam visitato,
cunctarum Scaniae ecclesiarum obseratione puniri praecepit.
[2] Cuius edicti praemonita plebs per idem tempus ante aedem Laurentii in
contionem armata descendit.
[3] Ad quam sacerdotes, binis ordinis sui viris, qui pontificalis edicti
rigorem exponerent, missis, sacrorum cessationem divinique taciturnitatem
officii, si decimarum solutionem abnuere perseverasset, minati sunt.
[4] Delegantur totidem e plebe, mutuas sacerdotio minas intentaturi.
Dan
15.4.24 (p. 529,29 )
[1] Ab his reponsum est sacerdotes alimenta
sua plebi, non pontifici debere, quorum munere et beneficio necessariis
vitae usibus instructi noscantur.
[2] Quocirca aut divinis inserviant aut ingrati patria cedant, si neutrum
egissent, non solum bonorum omnium poenam, sed etiam saeva membrorum
supplicia recepturi.
Dan
15.4.25 (p. 529,34 )
[1] Ad haec clerus, responso constantissime
dato, se neque mortis metu neque paupertatis respectu, quo minus antistitis
sui imperium perageret, cessaturum affirmat.
[2] Tam pia tamque religiosa cleri constantia evictum vulgus, precibus
minas mutando, quoad Absalon conveniri posset, sententiae dilationem
poscebat; civile siquidem bellum se excitaturum timebat, si in sacerdotes
sibi nobilitate pares animadvertere studuisset.
[3] Nam cum in Scania alienigenae indigenis permixti sacerdotia gererent,
amplior tamen digniorque domesticis reverentia praestabatur.
[4] Quo effectum est, ut utriusque ordinis consensu mitterentur, qui iustae
animadversionis indutias flagitarent.
[5] Haud aegre ab Absalone obtentae sunt, plus clementiae quam severitati
indulgendum putante.
[6] Multum ab eodem gratiarum sacerdotalis coetus constantiae persolutum.
[7] Nihilo minus populus cum contemptu beneficii regiorum pontificaliumque
militum penates publice diripere perseveravit.
Dan
15.4.26 (p. 530,6 )
[1] Appetente publici ieiunii tempore, rex
Scaniam, eius Sialandiaeque militia succinctus, Helsingi transitu petit,
Fioniensium Iutorumque comitatum ob praebita ab iis iam dudum seditioni
irritamenta pertaesus.
[2] Absalon ob chrismatis confectionem pontificali officio administrandam
Lundiam deproperat, ubi paucos cum rege dies feriatus, vicino rure se
recepit.
[3] Hac fama septentrionalis Scaniae populus cum Hallandensibus excitus,
more gentis misso per omnes stipite, sub specie petendae libertatis belli
titulum fingit eoque edicti genere exercitum construit.
[4] Quem tanta dementia ceperat, ut manum cum rege conserere properaret,
summi imperii vires lacessere nullius negotii existimando.
[5] Quo rex e plaga australi regressus, apud Dysiam pontem excepto, oranti
se Absaloni, fustibus quam armis agere mallet, cum viris sibi, non canibus
confligendum respondit.
[6] Igitur non irae aut furoris impetu concitatus, sed conspicua animi
industria ad corrigendam civium insolentiam metumque consimilis audaciae
ceteris iniciendum, aliquid ab invisissima sibi feritate mutuandum ratus,
mansuetudinem ingenii sui, deposita ad tempus clementia, crudelitatis actus
imitari coegit.
Dan
15.4.27 (p. 530,22 )
[1] In ponte res gesta est, utrisque
transitum anticipare studentibus.
[2] Anceps diu proelium fuit, insignis illic agrestium pugna exstitit.
[3] Quorum aciem Absalonis equites per ignoti vadi compendium irrumpentes,
repentinam victoriam edidere.
[4] Multi illic popularium caesi, compluribus amnis exitio exstitit; ferrum
vitantes aqua periclitati sunt.
[5] Reliquiae fuga servatae.
[6] Ita nefarius ille coetus, divino iudicio profligatus, sacrilegi furoris
poenas exsolvit.
Dan
15.4.28 (p. 530,28 )
[1] Rex, Lundiam regressus, orientalium
partium armatam plebem adventare cognoscit, unius iam exercitus victor
alterum excepturus.
[2] Cuius generalem conventum pugnae celeritate praecurrere monitus, a
Lundensibus, stipendiorum loco vectigalium laxationem poscentibus,
aliquamdiu retentatur.
[3] Quibus obtentis, in proximum campum excessisse contenti, longius eum
sub excusatione tuendae urbis prosequi supersederunt.
[4] Id regi tardius hostes excipiendi causam praebuit.
[5] Getungam appellant pontem, apud quem armata popularium corona consedit.
[6] Grandes illuc lapidum acervos prohibendi pontis gratia vecors turba
congesserat.
[7] Rex, alio amnem vado transgressus, ferro decernere statuit.
Dan
15.4.29 (p. 530,37 )
[1] Sed plebem non tam praesentia regis
arma quam dira recentis sociorum cladis exempla terrebant.
[2] Missis igitur, qui pontem a rege repeti precarentur, ab armis se
discessuram promittit.
[3] Praecipue regem Absalonis nimiam agrestium stragem vitandam dicentis
temperamenta flectebant.
[4] Repetito ponte, supplices a seditionis auctoribus ad regis genua manus
tenduntur, cunctaque famulandi officia avidius promittuntur.
[5] Cum de fide ambigeretur, iusiurandum promissionibus additur.
[6] Sic vulgi collegio dimisso, Lundiam reditur.
Dan
15.4.30 (p. 531,4 )
[1] Scaniae deinde gyro pertransito, obsides
a plebe recipiuntur.
[2] Ad reliqua facilis populus decimarum solutionem dumtaxat pertinacius
abnuebat.
[3] Nihil magis regi quam ad earum remissionem Absalonem adducere curatum
est, summopere cavendum dicenti, ne sibi forte, quod olim Kanuto Othoniensi
decimarum iura propagare nitenti acciderat, eveniret.
[4] Absalon, quicquam ex consueto sacrorum iure decerpere non minus
inglorium quam sacrilegum ratus, constantius id se facturum negabat,
dicendo, tametsi rex plebis sententiam favore prosequeretur, sibi
impedimento non fore, quo minus ab ea decimarum debitum exigere
perseveraret, neminem ad participanda secum pericula provocaturus.
[5] Tutissimum igitur regi silentium fore, ne ecclesiae opem ferendo
populari se ipsum odio implicet.
[6] Tam iustam tamque fortem Absalonis constantiam rex animo veneratus, cum
remissionem admittere nolit, exactionem differri postulat: consilio
postmodum effici posse, quod armis nequeat.
[7] Paruit precanti Absalon, praefatus se decimarum loco prioribus
pontificum condicionibus non usurum, ne prorsus earum iura neglegere
videretur.
[8] Tam modesta Absalonis promissio consternationi remedio fuit.