Dan
14.26.1 (p. 434,15 )
[1] Eodem fere tempore de Urbis
pontificatu, controversia inter cardinales orta, varie provinciarum
suffragia ferebantur.
[2] Nam Gallia Alexandro obtentui fuit, Germania auctore Caesare Octaviani
partibus obsecuta est.
[3] Sed iustior religionique propior Gallorum sequacitas fuit.
[4] Quod postquam in Dania percrebruit, Lundensis pontifex, qui et ipse
praedictae expeditionis comes fuerat, ne, fervente religionis tumultu,
deposito fraudaretur, pecuniam, quam in Gallia collocaverat, per ministros
reportandam curabat.
[5] E quibus unus, monachicae professionis, apud Stadium oppidum inter
cenitandum, ligneo forte calice non suppetente, aureo, quem in custodia
habebat, arrepto, nitidius quam tutius cenam exegit.
[6] Cuius facti irritamento iis, quorum hospitio receptus fuerat, tacitam
latrocinii cupidinem ministravit.
[7] Maioris namque pecuniae conscium animadvertebant, quem praestantiori
poculo privatas mensas exornantem videbant.
[8] Ceterum hospitii reverentia palam facinus exsequi veriti, quoniam intra
penatium limina hospitalitatis sacra violare nefas ducebant, in Holtsatiam
eum subsequendo sarcinis exuerunt.
Dan
14.26.2 (p. 434,31 )
[1] Quo Eskyllus, dum ab expeditione
reverteretur, audito, regem super earum recuperatione sollicitat, ratus
auctoritate eius restitutionem a praedonibus fore.
[2] Nec iam precibus, sed pactione agendum existimans, portionem pecuniae,
dummodo per eum reddita foret, in praemium pollicetur tantoque eius
auxilium instantius expetebat, quanto eum in annuendo tardiorem advertit.
[3] Rex, petitionum eius perseverantia fatigatus, aegre operam pollicetur,
quod et raptor incertus et pecunia repertu difficilis videretur.
[4] Ceterum eam requisitu promptiorem, si a potentibus quam si a plebeis
occupata fuisset, arbitrabatur.
[5] Igitur antistitem Sleswicum secum petere iubet.
Dan
14.26.3 (p. 434,40 )
[1] Ubi cum forte per iocum inter
familiares amissoris auro bibentis iactantiam eluisset, interfuere, qui
regis dicta sinistre excipientes clandestini sermonis mordacitate pontifici
illusum putarent.
[2] Quorum obtrectatione Eskyllus ad deserendam regis amicitiam adductus,
eo dementiae prorupit, ut opes, quas amisisset, ab eo obtentas suspicaretur
eumque rapinae sibi inflictae conscium asseveraret.
[3] Ita se conceptae vesaniae moles falso regis convicio patefecit.
[4] Igitur nescias, utrum antistes insaniae maioris an rex patientiae
fuerit, quorum alter integerrimum virum taeterrima suspicione notare
sustinuit, alter, conscientiae puritate succinctus, adversum innocentiae
suae criminatorem aequo lentius iram destrinxit.
Dan
14.26.4 (p. 435,10 )
[1] Inter haec Occo, cui superioris
schismatis contagio deponendi pontificatus causam praebuerat, tamquam
recepta ab Octaviano dignitate, conciliato regis favore, Sleswicensem sedem
sacrilego occuparat regimine.
[2] Quem Eskillus catholicae partis aemulatione inter rei divinae actionem
cum suis fautoribus exsecratus, magnopere regem permovit.
[3] Ita contentione paulatim ad invidiam simultatemque progressa, accito
apud Sialandiam Absalone, querimoniam suam a rege tum spretam, tum etiam
irrisam conqueritur.
[4] Quippe eum erga pecuniam amissam parum honesta conscientia esse,
restitutionem in facultate habere, si velle suppeteret.
[5] Quin etiam cum Occone, schismaticarum partium comite, criminosum
iunxisse collegium inque eius excolenda societate catholicae partis
adversariis exsecrabilem obtentum praebere; quamobrem se belli adversum eum
suscipiendi infinita cupiditate flagrare.
[6] Saepe enim numero consimilia ausum potiusque praeesse regibus quam
obsequi solitum.
[7] Praeterea ad hoc audendum se non infimis amicorum praesidiis abundare.
Dan
14.26.5 (p. 435,24 )
[1] Veritus Absalon palam tanti viri
sententiam obiurgare, temperato reprehensoris officio, impatientiae eius
errorem modesto genere castigationis excepit, regis integritatem deformi
notatu perquam indignam iudicando, eiusque conscientiam, collatis
innocentiae rationibus, ab omni suspicionis turpitudine alienissimam
comprobando.
[2] Ceterum non tam catholicarum partium odio quam eius regisque litigio
Occonis susceptionem imputandam docebat.
[3] Ad haec, si litem ingrederetur, quos auxiliares speraverit, hostes
sensurum.
[4] Quippe homines inter adversa plerumque parum iusta constantia amicitias
colere.
[5] Sibi potius ad ipsum legati partes mandari precatur, discordiarum
pericula compositionis officiis avertere tentaturo.
Dan
14.26.6 (p. 435,34 )
[1] Eskillus, tanti consilii documento
parum salubriter aestimato, percontationibus eum fatigat, num sibi in eam
rem auxilium sit laturus, quem non tam gerendorum arbitrum quam belli
socium deposcat, dicendo iam non se consultorie cum eo, sed precarie agere.
[2] Absalon antistitis sublimitatem regis caritati componderans: 'Quoniam',
inquit, 'me tibi iam pridem iurisiurandi religio fidei debitorem effecit,
malo simplicitatem tuam verioribus monitis obiurgare quam blandioribus
fallere, ne, rebus in perniciem vergentibus, vanum promissorem egisse
videar.
[3] Sed neque cervicem meam eo usque sponsionis titulus obnoxiam facit, ut
amatissimum mihi herum, cui tum fidei, tum etiam amicitiae stipendiis
obligor, neglectis caritatis officiis, attentare sustineam.
[4] Praeterea reges de rerum summa certantes lacessere iam pridem haud
difficile fuit; huic vero, cum regnum sine aemulo gerat, vim inferre
temeritas est.
[5] Quem si communibus viribus adorti fuerimus, communis iacturae pericula
sentiemus.
[6] Sed tuos quidem conatus, saepius consimilia ausos, res ipsa minore cum
vituperio admittit, meum vero facinus, nullis excusationis praesidiis
nixum, hoc magis reprehensionem mereretur, quod summam benevolentiam,
perruptis amicitiae vinculis, iniquissima praesumptione rependerem.'
Dan
14.26.7 (p. 436,12 )
[1] Eskyllus, speciosissimis sapientiae
responsis ad summum irae stridorem evectus, per sacram oboeditionis
religionem eum adiurat, mandata ad regem ferenda suscipiat.
[2] Absalon, mandatorum latione promissa, responsorum nuntium abnuit, quod
inter illustres viros inimicitiarum auctor haberi nolit.
[3] Huic Eskyllus, aegre legatione credita, Gerardum Esromensis domus
praelatum associat, sciturum, an Absalon fidus mandatorum minister
exsisteret.
[4] Quorum tanta asperitas erat, ut non solum simultates augere, sed etiam
amicitias odiis convellere potuissent.
[5] Hanc austeritatem Absalon, quoad licuit, temperare conatus, specioso
verborum delenimento truces mandatorum sententias castigabat.
Dan
14.26.8 (p. 436,21 )
[1] Rex, audita legatione, praeter morem
accensus, Eskyllum, superiorum regum cruorem combibere solitum, nunc et
suum sitire respondit multaque in hunc modum per summam verborum
asperitatem remandanda curavit.
[2] Quibus Eskillus ex Gerardo cognitis, impatientiam metu mutavit,
tantumque ei pavoris surrepsit, quantum prius furoris incesserat.
[3] Igitur evitandi periculi gratia longinquas Werundiae partes accessit,
salutem secessu, non bello, quaesiturus.
Dan
14.26.9 (p. 436,28 )
[1] Tunc rex urbem in solido Letricae
paludis ab eo constructam obsidione tentat, captu quidem difficilem, quod
et naturae praesidio munita et commeatibus affatim instructa fuerat.
[2] Cuius custodes, animis quam moenibus debiliores, expugnatiorem
deditione praecurrere cupientes, ni pax ab Eskillo quam citissime cum rege
componeretur, nepote eius, qui apud Esrom educabatur, obside dato, urbem se
tradituros promittunt.
[3] Pactus condicionem rex, adolescente suscepto, obsidionem amovit.
Dan
14.26.10 (p. 436,35 )
[1] Haec cum Eskillo nuntiata forent,
respondit maiorem se urbis quam nepotum sollicitudinem gerere, haudquaquam
huius incolumitati illorum capita praelaturum.
[2] Igitur rex, iterata obsidione, aliam sibi munitionem, per quam obsessis
artius immineret, aedificat, quoniam in absentem adversarium saevire non
licuit, adversum nominis eius defensores acerrimos irae suae conatus
exacuens.
[3] Maxima siquidem potiendi castelli spes in hiemis auxilio reponebatur,
aditum, quem unda negaret, glacie paratura.
Dan
14.26.11 (p. 437,5 )
[1] Inter haec iuvenis parum cognitus, a
quibus nescio subornatus, litteras adulterinis notis obsignatas, tamquam ab
Eskillo transmissas, Gerardo obtulit, iubens, ut per eum obsessis
porrigerentur.
[2] Quas ille continuo, nulla doli suspicione concepta, per familiarum
quendam urbi inferendas curavit.
[3] Harum series habebat maiore Eskillum nepotis quam urbis caritate teneri
parumque sibi milites placituros, si rei ignobilis curam pertinacius
gerendo nobilissimi adolescentis salutem periclitari paterentur; quamobrem
iubere se exitium eius maturata deditione praecurri.
[4] Quod vero superiore mandato tutelam urbis incolumitati nepotis
praeferendam decreverit, irae, non deliberationis fuisse praeceptum.
[5] Perlectis litteris, oppidani liberandi obsidis consilium
circumspiciebant.
[6] Incertum, quis commenti huius auctor exstiterit; regem tamen complurium
suspicio notavit.
Dan
14.26.12 (p. 437,17 )
[1] Interea rex, erecto magnae arboris
trunco, admotum obsidem defensae urbis poenas suspendio sibi luiturum
simulabat.
[2] Quo audito, Gerardus cum domestico religiosorum coetu ad regem
processit, eiulabundis vocibus deprecans municipii sibi ingressum permitti
suppliciumque, quoad inde reverteretur, differri.
[3] Rex, alienissimam sibi crudelitatem simulanter amplexus, tandem rogatui
cessit, praefatus, ni urbe potiretur, obsidem periturum.
[4] Conventis oppidanis, Gerardus, quid mandati litteris receperint,
perquirit.
[5] Ut cognovit adolescentis capiti deditione consulendum iuberi, parendum
hortatus, effecit, ut oppidani, sua ac rerum incolumitate pacta, vacuum
regi municipium traderent.
[6] Ita religiosissimi spiritus circumventa simplicitas finem proelio
fecit.
Dan
14.26.13 (p. 437,27 )
[1] Haec audientem Eskillum nihil aegrius
umquam tulisse proditum est.
[2] Qui tamen postmodum, praemissa pacis legatione, in Scaniam reversus,
eodem praecipitio mentis ad recuperandam regis amicitiam procurrit, quo ad
deserendam prolapsus fuerat.
[3] Siquidem beneficia, quae superiores reges sacris aedibus religiosa
liberalitate detulerant, regiae potestati praeter fas potienda restituit.
[4] Quod parum licite gestum postera regum usurpavit auctoritas.
[5] Inde, ne schismatis contagio implicaretur, Hierosolymitanae
peregrinationis iter ingreditur, satius ratus a suis penatibus quam a
Romanae amicitiae liminibus exsulare.
Dan
14.26.14 (p. 437,35 )
[1] Eodem tempore Christiarnus quidam,
adhuc privatae sortis, antequam Maguntiae pontifex creatus esset, Daniam
legationis titulo petivit, qui eam exhortationibus suis ad societatem
Octavianae factionis impelleret.
[2] Ceterum multis adulationis conatibus aliqua ex parte regis conniventiam
assecutus, obseratas Eskilli aures habuit.
[3] Interea Nicolaus quidam, Razi filius, recenter Sleswicensium satrapa
constitutus, cum eorum antistite Esberno inimicitiis vehementius gestis,
per summum temeritatis excursum celeberrimum eius fundum speciosissimo
spoliaverat aedificio.
[4] Quod cum plaustris devehendum mandasset, a militibus Esberni
deportationem inhibituris occiditur.
[5] Cuius facti poenas Esbernus dare metuens, perinde ac curiam petiturus,
ultionem exsilio vitavit.
[6] Sed dum apud Saxoniam moraretur, morbo periclitatus est.
[7] Quod audiens Occo sedem, quam olim falso antistitis titulo occupaverat,
Octaviani nixus auctoritate recuperat.