link til hjemmesiden - Det Kongelige Bibliotek

Saxo Grammaticus: Gesta Danorum


| Saxo Grammaticus | Gesta Danorum | Liber -1 | Caput -1 | Caput +1 | Liber +1 |

Dan  11.14.1 (p. 324,21 )
[1] Post haec rex Olavum catenis coercitum navigioque in Flandriam relegatum carcerali custodiae mandandum curavit. [2] Cuius captionem coniurati parum fama aut nuntio experti, quo callidius exercitum solverent, inertem regis moram absentiamque causati, classem clandestino monitu circumventam domos abire iusserunt. [3] Quam ad rem si quis palam exhortatus fuisset, publicatis bonis aut in exsilium agi aut capitali supplicio affici lege merebatur. [4] Quamobrem defectionis incentoribus tutissimum visum, ut sine ullo auctore ipse sibi populus desertionis licentiam vindicaret, ne tam privatum discessionis crimen quam publicum haberetur. [5] Tantum autem apud improvidam multitudinis temeritatem insidiosa magnatum ratio valuit, ut plebs, non minus eorum auctoritate quam morae taedio adducta, fidentissime revertendi libertatem arriperet. [6] Cuius facti rex cognitione suscepta, dolorem prius, deinde laetitiam egit. [7] Siquidem iniuriam in religionis habitum formavit multaeque nomine primam exigendarum decimarum occasionem corripuit, laetatus, quod ei utilissimam propositi rationem opportunitas conciliasset, suoque dedecore sacrorum decus instruere cupiens. [8] Cumque magnates Olavum, quem sibi factionis ducem futurum speraverant, a fratre interceptum audissent, proposita fraude defecti summam eius dissimulationem egerunt.

Dan  11.14.2 (p. 325,1 )
[1] Itaque rex, accersita postmodum contione, docet, quantum Danicis armis militaris semper disciplina profuerit; maiorum imperiis a minoribus semper obtemperatum fuisse; regum auctoritatem popularibus inniti suffragiis; principum famam nullo magis quam militum fide crevisse, eorumque nullius momenti imperium esse, si non plebeiis subsistat auxiliis; sibi vero nuper ignotam regibus contumeliam obvenisse. [2] Inusitatae defectionis auctores hebetudinem audaciae praetulisse, aviditate otii speciosissimae rei negotium subruisse. [3] Adiecit quoque, quanta pecuniae summa ob impium desertionis crimen damnari meruerint, gubernatorum singulis quadragena nummum talenta, terna remigum unicuique multae loco numeranda proponens. [4] Nemine collationem abnuente, promissa aeris solutio est.

Dan  11.14.3 (p. 325,12 )
[1] Quo cognito, remittere se Kanutus illam exactionem, si sacerdotibus decimas erogare voluissent, edixit. [2] Tunc contio, petita consulendi licentia, paulisper a rege deliberatura secedit, an propositis satisfieri condicionibus oporteret. [3] Utraque exhibitu difficilis aestimata: in solvendo namque aere complures inopia afficiendos credebant; decimarum vero pensionem, omni aevo celebrandam, aeternam debitoribus infligere servitutem. [4] Igitur quasi in tristium rerum contextu minus asperae delectum facturis acerbior visa, cui comes diuturnitas affuisset. [5] Nam cum altera se tantum, altera posteros quoque puniendos adverterent, praesentem inopiam perpetuo muneri praetulerunt. [6] Itaque temporum aestimatione facta, quo sibi tantum quam quo posteris poenam crearent, culpam redimere praeoptantes, semel aere quam semper libertate defici maluerunt, iure extortum dedecore vacuum, persuasione elicitum probro obnoxium rati. [7] Quin etiam annuam alienis frugem dependere ignominiae, non religioni attinere censebant.

Dan  11.14.4 (p. 325,26 )
[1] A quibus cum rex deteriorem condicionis partem approbari videret, simulata pecuniae exactione, septentrionales Iutiae partes ingressus, Tostonem cognomine Peculatorem eiusque collegam Hortam colligendae pensionis quaestores instituit, multae metu decimarum religionem asserere cupiens. [2] Iisdem defectorum res, aestimatis possessionum pretiis, intactas dimittere iussum. [3] Qui mandatum immitius ac iussi fuerant exsecuti, iniqua plebem exactione pulsabant.

Dan  11.14.5 (p. 325,32 )
[1] Quam rem aemuli regis in popularium concilio deplorantes, calumniam mendaciis exaggerabant; veris quoque maiora fingentes invisos cunctis reddidere quaestores. [2] Quippe militum opus, non regis imperium iudicabant nec iubentis, sed iussi studium intuebantur. [3] Quorum instinctu multitudo quaestores adorta, communem iniuriam publica consternatione cohibuit, magis, quid fieret, quam quid fieri iussum esset, inspiciens. [4] Nec eorum caedibus satiata, in regem quoque vesana prorupit. [5] Qui impetum eius opportune sua ratus absentia declinandum, Sleswicum concessit ibique coniugem cum filio constitutam, si res sinistre cessissent, perfugere in patriam iussit, nullum inter perfidos praesidium habituram. [6] Siquidem intempestivum regno heredem domesticorum arbitrio relinquere verebatur.

Dan  11.14.6 (p. 326,5 )
[1] Igitur Wandali, solam sibi in armis libertatem restare credentes, fugae eius perinde ac victores insultare coeperunt. [2] Qui cum, imminentibus Iutis, et vetera auxilia deficere cerneret, nec nova temporis angustiae contrahi sinerent, quo tutior secessu foret, Fioniam petit, salutem insulae praesidio quaesiturus. [3] Ubi nihilo minus indignam religiosissimo spiritu suo violentiam expertus est. [4] Hinc enim Iutis aucta saeviendi fiducia concitatae multitudinis temeritatem exacuit, hinc grassandi praesumpta libertas tristem regi procellam inflixit. [5] Sane populares, poenae metu coeptum omittere veriti, perseverantiam sceleri exhibendam duxerunt. [6] Neque enim bis laesum poenam noxiis remissurum credebant. [7] Ideoque eius exitium sitientes ardentissimo odio sanctissimi viri necem petebant ac veluti veniae desperatione compulsi hostem tollere quam ultorem experiri maluerunt. [8] Nec suis eum finibus exegisse contenti, Fionia quoque propellendum decernunt.

Dan  11.14.7 (p. 326,18 )
[1] Iamque rex, accepto traiectionis nuntio, Syalandiam emigrare statuerat, cum Blacco quidam, primam ipsius familiaritatem adeptus, sed nihilo minus eum occulte perosus, simulatae fidei consilio hortatur, fugae parcat, Othoniensis pagi praesidia expetat nec femineo more latebram circumspiciat; se interim plebis acta speculaturum blanditiasque irae eius oppositurum promittit. [2] Quod si plebis animum mitigare nequisset, tanto ante id regi renuntiaturum, quantum fugae occupandae sat esset. [3] Consilio obtemperatum est.

Dan  11.14.8 (p. 326,25 )
[1] Tunc Blacco, omissa legatione, sinistris plebem monitis palpans, conciliandae gratiae loco odium regi impensius struit. [2] Hortatur, quam celerrime calumniae auctorem occupent nec fugacem elabi permittant; oppressionum vindices tyrannum, non regem, fastidire commemorat; carere culpa, quod honestatis aemulatione committitur; patriae tutores perinde ac pietatis ministros parricidio exui; privatum abesse crimen, ubi publicae libertatis vindicta peragitur. [3] Praeterea miserrimos coepti irritos compotes felicissimos fore.

Dan  11.14.9 (p. 326,32 )
[1] His atque consentaneis modis sollicitato in regis necem populo, adversum immerentis caput funestos omnium conatus erexit eaque actione consternatam amentia plebem veluti furiali quadam face succendit; statimque impetus crevit, ubi hortatorem habere coepit. [2] Neque enim temeritati eius constantiam suam obiecit, sed publicae sese dementiae auctorem ascripsit. [3] Igitur incitatior seditionis procella pestifera eius contione efferbuit, graviorque tempestatis incentorem nactae tumultus erupit.

Dan  11.14.10 (p. 327,1 )
[1] Inde reversus pacatiorem populi animum nuntiat: facile consternationis procellam acquiescere, si rex iram mutuo deponere reisque poenam remittere voluisset. [2] Quem rex fidum legationis ministrum ratus, regalis magnificentiae convivio excipit malignumque suae pietatis interpretem donis prosequitur.

Dan  11.14.11 (p. 327,5 )
[1] Utrobique gratia perfidiae habita est: nam Blacco alterna partes vice subiens, corrupto legationis officio, pro mediatore proditorem agere coepit atque ex speculatore sceleris hortator evasit, sinistre regis, falso plebis animum interpretatus. [2] Ita pellacis viri mendacium legationis titulo involutum regem pariter ac populum fefellit, hunc, ne imminentem vitaret, illum, ne parceret exspectanti. [3] Eundem die postera rex prioribus paria pollicentem ad speculanda seditionis acta dimittit communemque hostem inter se et vulgum creandae pacis auctorem assumpsit. [4] Nec solita legato perfidia defuit. [5] Cuius pestiferis monitis instincta plebs vehementius adversum regis caput consternationem destrinxit.

Dan  11.14.12 (p. 327,15 )
[1] Kanutus interim, quotidianis sacrorum sollemnibus assuetus, ne quid religioni praeponeret, Albani aedem sacram pro se deprecaturus accedit. [2] Quippe precibus Deum quam hostem armis, ne quid caritati detraheret, aggredi praeoptavit. [3] Ubi dum religioni vacando officia sanctitatis exsequitur, consternatae multitudinis corona armis sacrarium clausit. [4] Quotquot ergo ex militibus hostem praecurrere poterant, periculi consortium affectantes regem petebant, eius in se ipsos discrimen transfundere cupientes; cumque salutem secessu consequi possent, periculum praesentia quaesierunt morteque clari quam fuga tuti fieri maluerunt. [5] Quanta porro humanitate clientelam hanc abundasse credemus, quae, ne infelicem domini fortunam desereret, periculo sese, quod vitare licebat, opposuit inque magna fugiendi copia salutem regis quam suam tueri satius duxit? [6] Benedictus quoque, fraternitatis nexum fide imitatus, in templo cum fratre commori destinaverat. [7] Ericus vero seorsum ab hoste conclusus, cum solus multitudinem sustinere nequiret, per medios hostium globos ferro secessum molitus erupit.

Dan  11.14.13 (p. 327,30 )
[1] Tunc nemine religiosae pacis domicilium violenter irrumpere praesumente, primus Blacco, cunctantibus ceteris, ferro valvas petivit ductuque suo eandem cunctis licentiam tribuit. [2] Ita se non sacrilegii modo, sed etiam publici parricidii ducem auctoremque exhibuit. [3] Quod videns plebs concitato seditionis motu templum aggreditur, eoque irruptione facta, divinos lares ac sanctissima penetralia sacrilega tempestate foedavit. [4] Verum Blacco in ipso, quem irruperat, aditu trucidatus, datis parricidii piaculis, violati sacrarii poenas pependit. [5] Mors eius interfectoris exitu vindicata est. [6] Itaque alterius fato scelus, alterius pietas causam praebuit. [7] Crediderim tunc pium cruorem parricidali permixtum separatis fluxisse meatibus atque sine ulla rivulorum communione hinc sacrum, inde scelestum sanguinem dividuis alveis incessisse.

Dan  11.14.14 (p. 328,3 )
[1] Benedictus liminibus irruptorem excipiens, dum foribus acrius propugnat. [2] occiditur. [3] Rex ipse inter cruentos imminentis violentiae strepitus fiducia conscientiae eundem mentis habitum tenuit neque religioni parcius, quam si periculum abesset, vacavit, ne plus ab eo timoris quam constantiae viribus indulgeretur. [4] Sed ne extrema quidem eius hora sanctitatis studio vacua fuit: nam cum parietem undique a popularibus perfringi (quippe ligneus erat) ideoque propinquam sibi necem instare animadverteret, accersito sacerdoti factorum arcana confessus, per summam maeroris acerbitatem praeteritae vitae culpas absolvit praemiumque sibi veniae paenitentiae salubritate conscivit. [5] Tantum enim in innocentia sua fiduciae reposuerat, ut mortem non periculo oppressus refugere, sed metu vacuus appetere videretur.

Dan  11.14.15 (p. 328,14 )
[1] Quin etiam, propassis utrimque brachiis, ante aram fati securus occubuit; ubi dum, victimae more prostratus, percussorem exspectat, immissae per fenestram lanceae mortifico iactu confossus, pium mortis sacrificium edidit, profusoque militum sanguine, suum ad ultimum erogavit. [2] Enimvero crebris undique telis petitus corpus immobile tenuit nec ante loco, quo cubabat, excessit, quam feretro mandaretur exstinctus. [3] Ex cuius sanctissimis vulneribus plus gloriae quam cruoris effluxit. [4] Quippe praesentis vitae exitu initium melioris accepit, hostili iudicio punitus, divino servatus. [5] Felix eorum parricidium, qui, quem terrestrium virtutum orbe exemerant, caelestium usibus applicabant caducaque et fragili potentia spoliatum solidae atque aeternae felicitatis compotem statuerunt. [6] Sed et clandestina eius virtus perlucidis postmodum experimentis enituit.

Dan  11.14.16 (p. 328,26 )
[1] Haec audiens regina patriam cum filio impubere repetit, geminis post se relictis filiabus; ex quibus Ingertha Folconi, Sueticae gentis nobilissimo, nupta Benedictum Kanutumque filios habuit iisdemque mediantibus Birgerum, qui et nunc exstat, Suetiae ducem, cum fratribus suis nepotem accepit. [2] Verum ex Caeciliae matrimonio Ericus, Gothorum praefectus, Kanutum cum Karolo procreavit, ex quibus generosissimarum imaginum numerosa posteritas clara propinquitatis serie cohaerens emersit.


[Hjem] [English] [Det Danske Sprog- og Litteraturselskab]
© Det Kongelige Bibliotek