link til hjemmesiden - Det Kongelige Bibliotek

Saxo Grammaticus: Gesta Danorum


| Saxo Grammaticus | Gesta Danorum | Liber -1 | Caput -1 | Caput +1 | Liber +1 |

Dan  13.5.1 (p. 349,8 )
[1] Interea Sueticarum partium rege absumpto, Gothi summam, cuius omne penes Sueones arbitrium erat, Magno deferre ausi, alieni privilegii detrimento dignitatis sibi incrementa quaerebant. [2] Quorum Sueones auctoritate contempta, veterem gentis suae praerogativam in aliquanto obscurioris populi invidia deponere passi non sunt. [3] Igitur antiquae dignitatis speciem intuentes, titulum iniusta collatione praereptum novi regis electu cassarunt. [4] Qui mox a Gothis trucidatus, morte Magno imperium cessit.

Dan  13.5.2 (p. 349,15 )
[1] At Magnus incidentem sibi nuptiarum cupidinem Polanorum praesidis Bokisclavi filiam postulando complevit. [2] Qua sibi per internuntios desponsa, mox Sclaviae excitam paterno imperio classem admovit. [3] Rex cuius Wartisclavus diutinas cum Danis Polanisque inimicitias gesserat. [4] Hunc Nicolaus, urbem Oznam oppugnare adorsus, obsidionem pactione redimere coegit. [5] Inde Iulinum navigans, Bokisclavum magna manu instructum obvium habuit. [6] Cuius copiis auctus celerem oppidi expugnationem peregit. [7] Deinde, relicto victoriae socio, allatam filio sponsam abducit. [8] Wartisclavus rem Sclavicam intolerabili vastationis onere fessam conspiciens, pacem colloquio petit. [9] Quo parum prospere habito, pari supplicatione apud Strelam discedentes aggreditur. [10] Ubi cum pacis pignoribus fretus navigium regis ab ipso invitatus intrasset, maligno satellitum instinctu captivi more habitus, regredi prohibitus est.

Dan  13.5.3 (p. 349,27 )
[1] Quam rem Kanutus in contione querela prosecutus, magnopere regem monere coepit, ne plus alienae perfidiae viribus quam propriae indulgeret temperantiae neve hostem, fidem suam secutum, captione implicans, ut eum libertate, ita se ipsum perpetuo famae splendore privaret. [2] Fore enim, ni captivum dimitteret, ut privatum crimen publicus patriae rubor exsisteret. [3] Itaque efficaci persuasione usus, et amicum oppressione et dominum infamia liberavit. [4] Quae tam iusta Kanuti sententia, totius contionis suffragiis comprobata, magnum alienae invidiae irritamentum praebebat.

Dan  13.5.4 (p. 349,35 )
[1] Dimissa classe, nuptialia sacra apud urbem Ripam agi placuit. [2] Illuc siquidem frequens navigiis portus oppido splendidam mercium varietatem importat. [3] Ubi cum Kanutus in veste Saxonica ceteris cultior progrederetur, Henricus, offusis invidia oculis, alieni cultus splendorem ferre nequiens, orta inter ipsos altercatione, latus eius adversum gladios ostro tutum fore negavit. [4] Quem Kanutus nihilo magis ovillis securum tergoribus respondit, lacessitum vestis suae fulgorem urbano rusticitatis opprobrio speciosius quam minis aut conviciis ultus. [5] Itaque exprobratam sibi externi cultus aemulationem domestici cavillatione prosequi contentus exstitit.

Dan  13.5.5 (p. 350,7 )
[1] Idem, postmodum Orientis partes piratica pervagatus, cum speciosa domum spolia retulisset ideoque se dignitatis incrementa accepturum speraret, pro gratia accusationem expertus est, culpatus a rege, quod in re Suetica praedam egisset. [2] Cuius operam valenter editam consimili probitatis genere aemulatus Magnus inter cetera trophaeorum suorum insignia inusitati ponderis malleos, quos Ioviales vocabant, apud insularum quandam prisca virorum religione cultos, in patriam deportandos curavit. [3] Cupiens enim antiquitas tonitruorum causas usitata rerum similitudine comprehendere, malleos, quibus caeli fragores cieri credebat, ingenti aere complexa fuerat, aptissime tantae sonoritatis vim rerum fabrilium specie imitandam existimans. [4] Magnus vero, Christianae disciplinae studio paganam perosus, et fanum cultu et Iovem insignibus spoliare sanctitatis loco habuit. [5] Et adhuc quidem eum Sueones perinde ac caelestium spoliorum raptorem sacrilegum autumant. [6] Sed utinam initiis eius exitus respondisset!

Dan  13.5.6 (p. 350,21 )
[1] Verum plerisque Magnum sanguine vel necessitudine contingentibus Kanuti invisa felicitas erat. [2] Nihil enim adeo invidiae faces quam parium impar virtus excitat. [3] Sed praecipuum aemulum ei Henricum genialis tori contumelia faciebat. [4] Margareta autem, benignissima consanguineae caritatis alitrix, consilii sui tranquillitatem concitatis iuvenum ingeniis opponebat saluberrimaque disciplinae moderatione insidiosam petulantium rabiem temperabat. [5] Quae cum intercutis humoris vitio immodico tibiarum turgore premeretur neque letiferam morbi rabiem medicamentis levare quivisset, ad ultimam paene tabem redacta Kanutum egregiae indolis fiducia advocat impenseque hortatur, patriae pacem propinquorumque concordiam fidei suae beneficio foveat, tutamento stabiliat tantumque se in rebus domesticis gerat, quantum egerat in externis. [6] Adiecit quoque exsistere, qui regiae familiae caritatem odio disicere niterentur; se vero plenis salubritatis monitis pestiferos talium instinctus pressisse. [7] Ille Deum simplicitatis suae testem affirmat, seque omne vitae tempus innocentia ac fide exacturum, periculorum procellas excipere quam infligere malle promittit odiaque beneficiis repensurum testatur. [8] Illa promissionis beneficio delectata, tantae fidei securam aequo se animo obituram asseruit.

Dan  13.5.7 (p. 350,38 )
[1] Quae ut iuvenilis invidiae fluctus viva cohibuit, ita consumpta laxavit. [2] Nam ab eius fato iuventutis impatientia primam propositi sceleris licentiam mutuata est. [3] Sed et Henricus, praeter communem simultatem etiam privata Kanutum indignatione perosus, iniectos malignitati suae frenos audaci impietate discussit. [4] Ubbonem quoque praefectum et Haquinum filium, quo firmius dolum strueret promptioremque sceleri aditum conciliaret, insidiarum participes facit. [5] Hi tres, eximium Kanuti fulgorem virtutis aemulatione pertaesi, grave mendacii incitamentum adversum excellentem eius claritudinem destrinxerunt. [6] Itaque splendidissimum patriae lumen densissimis tenebris involvere cupientes, nihil eum regis vitae temporibusque deferre, sed ipsius exitum praepropera ambitione praecurrere iamque regiam sibi potentiam arrogare dicebant.

Dan  13.5.8 (p. 351,11 )
[1] Movit regem tanti contemptus opinio, denuntiataque contione Kanutum iubet accersi. [2] Qui cum prior praestitutum frequentiae locum adisset, supervenienti patruo Theutonicae comitatis more pallio vacuus obviam occurrit equoque descendentem continendae sellae ministerio veneratus est. [3] Tunc Nicolaus, fari in contione exorsus, docet Suenonis filios in regni gestione aetatis praecipue respectum egisse, successionis habitum aetatis ordine dispensasse, dominandi ius in annorum praerogativa constituisse, neque minori maiorem honore praecurrere licuisse. [4] Quamobrem sese, ut natu minimum, ita etiam regno postremum, fraternae moderationis exemplo nullam fortunae violentiam intulisse, exspectatorem beneficii eius, non raptorem fuisse neque ad intempestivum aetati culmen manus praepropera porrexisse cupidine. [5] Kanutum vero parum priorum exempla secutum, violato speciosissimae consuetudinis habitu, regni ius, cum re necdum queat, appellatione praecerpere, singulare nominis insigne celerius quam iustius occupare iamque a suis falso regis titulo censeri non erubescere; consultius acturum, si regnandi fortunam non in suorum adulatione, sed in exstantis adhuc regis occasu reponere maturumque praestolari decus quam intempestivum praeripere mallet. [6] His atque consentaneis modis regiae sibi nuncupationis insigne eripi querebatur.

Dan  13.5.9 (p. 351,29 )
[1] Tunc exsurgens Kanutus diu vultum humi intentum habuit dicendique exordium aliquantisper sudore et suspiriis praecucurrit. [2] Tandem et oculos et animum levans gladiique, ut mos est, capulo innixus: 'Peccant', inquit, 'pater, qui moderationem tuam, supra quod aut maiestati aut aetati debes, exasperant, quique pacatissimae mentis tuae serenum mendaciorum procellis incitant, obtrectationum sibilis vexant. [3] Sed onustum mihi valde est, quod integerrimam animi tui temperantiam aliquid ab alienissima tibi iracundia mutuatam et quasi sinistro rationis ductu transversam ferri conspicio. [4] Reice, quaeso, nugarum auctores mendaciter obstrepentes, falsaeque huius criminationis figmentum respue! [5] Neque enim iniurioso tibi nomine censeri sustineo. [6] Herum me mei, non regem appellant. [7] Itaque cum a Sclavis dominus salutari consueverim, sinistri tantae comitatis interpretes alienae urbanitatis occasione insimulationis materiam aucupantur, ipsique, venerationis officia neglegentes, etiam aliorum iusta criminantur obsequia. [8] Ego vero non regnum, ut aisti, vocabulo usurpo, sed, temperata nominis dignitate, fastuosum salutationis decus fugio, invidendum honoris fastigium sperno. [9] Ita absque omni maiestatis tuae praeiudicio barbara circa me resultat humanitas.

Dan  13.5.10 (p. 352,8 )
[1] Meam vero inter alienos venerationem indigne ferunt, qui et mihi lucem et fidum lateri tuo militem eripere gestiunt. [2] Hos aeque tui usus ac mei capitis hostes iudico. [3] Esto vocari me regem; en, filium tuum Magnum nuper apud Gothiam regii cultus et nominis insignibus potitum comperimus. [4] Mihi quoque si par apud Sclaviam fortuna favisset, certe binis regum obsequiis uti iucundum ducere debueras idemque tuae quod meae fortunae incrementum existimare. [5] Proprio namque parta negotio tuo quam alacerrime subiectarem fastigio, foretque, ut inde servitiorum fructum decerperes, unde alioqui damnorum adversa perferres. [6] Itaque plus amoris quam odii in mea fueras felicitate repositurus. [7] Adde quod pro tua ac patriae incolumitate excubare omni sorte laetius, omni studio speciosius duxi. [8] Ipse, an efficaciter militaverim, nosti. [9] Litora, Dani, si placet, excolite! AEquoribus aedes quantalibet propinquitate iungantur! Ipsi undas cavete maritimas! ego vos a praedonibus praestabo securos.

Dan  13.5.11 (p. 352,21 )
[1] Et, si veri confessorem agere non erubescis, ipse iam pridem Sleswici consistens salutem tuam adversum Saxonum excursationes iugibus excubiis vallare necesse habuisti. [2] Eo si nunc devertere libitum est, liberas metu noctes exigere poteris. [3] Praeterea angustias regni tui, sola Daniae possessione contentas, inusitatis terminorum augmentis explicui. [4] Quos prius infensos habueras, nunc in tributum acti tuo per me famulantur imperio. [5] Itaque, quarum ego rerum sementem ieci, tu fructum absque negotio messuisti. [6] Et quidem impensam ad militem, emolumentum ad regem redundare par est. [7] Et ne ulterius privatae militiae facta prosequar, etiam in publica adverso pro te vulnera corpore excepi.

Dan  13.5.12 (p. 352,30 )
[1] Et tamen sic de te meritum suspicione et querimonia causabundus aggrederis veterisque militis tui promptissimam fidem et certissimam innocentiam notare deforme non ducis. [2] Hisne ergo operibus merui, ut adversum me aemulationem tuam in contione destringeres? [3] Haecne ex labore praemia, ex militia stipendia decerpam, ut, cuius beneficentiam sperabam, indignationem experiar? [4] Aliena a te sit ingrati haec animi labes, ut operum meorum beneficiis invidia atque obtrectatione respondeas. [5] Verum totam hanc insimulationis vim ab invidia profectam non tuae, sed tuorum malignitati imputandam existimo. [6] At in regni fastigio collocatos difficiles accusatoribus aures praebere convenit.

Dan  13.5.13 (p. 353,1 )
[1] Diu paternum hoc imperium gere feliciterque et nominis et regni insignibus utere! Heredem tibi, quem natura dedit, fortuna conciliet! [2] Ego vero, in quocumque me fortunae habitu continuero, numquam celsitudinem tuam fide vel obsequio colere supersedebo.'

Dan  13.5.14 (p. 353,5 )
[1] Permulsus oratione rex, placidiorem oris habitum induens, offensam falso instinctu conceptam in ipsa repente contione deposuit, exsecratus eos, qui simplicitatem eius scurriliter attentassent, seque deinceps adversum huiusmodi criminationum susurros aures obseraturum promittit. [2] Cumque Henricus omnem obtrectationis suae molem prudentissima Kanuti responsione subversam videret, familiaribus regem minis aggreditur, summa illum regni affectatione teneri inquiens incertamque Magno regni petitionem futuram, si populo iudice de summa secum foret controversiam habiturus; quippe Kanutum ceterae nobilium turbae popularium suffragiis praeferendum. [3] Quamobrem debere patrem successionis ius proprio potius quam alieno mandare iudicio destinatumque heredi locum aemulo vacuefacere, dum filii rebus consultum esse velit. [4] Itaque sapere eum, si suspectam Kanuti fortunam ferro praecurrere studeat. [5] Hae voces saepius lacessiti regis animum sollicitudinibus implicatum graviori quam ante suspicione torserunt.


[Hjem] [English] [Det Danske Sprog- og Litteraturselskab]
© Det Kongelige Bibliotek