Dan
2.3.1 (p. 43,11 )
[1] Quae dum geruntur, adoriendae bello
Fresiae Frothoni consilium incidit, claritatem Orientis devictione
quaesitam Occidentis oculis infundere avido.
[2] Oceanum petenti prima adversum Withonem Fresorum piratam congressio
fuit, in qua, sociis primos hostium impetus solo clipeorum obiectu
patienter excipere iussis, non ante missilibus utendum edixit, quam penitus
hostilium iaculorum imbrem exhaustum adverterent.
[3] Quae tanto a Fresis avidius emissa, quanto a Danis tolerabilius
excepta, Withone Frothonis patientiam a pacis cupiditate profectam
existimante.
[4] Oritur ingens classicum, et immenso pila stridore dissultant.
[5] Cum nullum incautis iaculum superesset, Danorum telis offusi vincuntur.
[6] Fuga litus amplexi inter flexuosos fossarum ambitus obtruncantur.
[7] Rhenum deinde classe rimatus extremis Germaniae partibus manus iniecit.
[8] Repetito Oceano Fresorum classem vadosis inflictam vertibus adortus
caede naufragium cumulavit.
Dan
2.3.2 (p. 43,24 )
[1] Nec tantas hostium acies obtrivisse
contentus Britanniam tentat.
[2] Cuius rege devicto, Melbrictum Scotticae regionis praefectum
aggreditur.
[3] Cui cum bellum illaturus Britannorum regem imminere ex speculatore
cognosset tergoque simul ac pectori consulere nequiret, militibus ad
contionem vocatis deserenda vehicula, abiciendam supellectilem aurumque,
quod ab iis gestaretur, passim per arva disiciendum edixit, affirmans solam
in opum effusione opem restare nec aliud conclusis subsidium superesse quam
hostem ab armis in avaritiam pellicere.
[4] Libenter praedam apud exteros quaesitam supremae necessitati impendi
debere; fore enim, ut hostes non minore aviditate collectam abicerent quam
repertam corriperent, oneri potius quam usui futuram.
Dan
2.3.3 (p. 43,34 )
[1] Tunc Thorkillus, avaritia ante alios
insignis ceterisque elogio praestans, capite galea nudato, clipeo innixus:
'Movet', inquit, 'rex, plerosque tuae praeceptionis austeritas, qui magni
aestimant, quod sanguine pepererunt.
[2] Aegre proicitur, quod maximo constat periculo quaesitum.
[3] Inviti deserunt, quod vitae discrimine emerunt.
[4] Extremae enim dementiae est virili animo ac manu parta muliebriter
spernere opesque hosti insperatas afferre.
[5] Quid deformius quam belli fortunam praedae, quam gerimus, contemptu
praecurrere certumque et praesens bonum dubii mali metu relinquere?
[6] Nondum Scottos aspeximus et arvum auro spargemus?
[7] Quales in proelio existimandi sunt, quos bellum petentes sola bellorum
enervat opinio?
[8] An, qui hosti formidolosi fuimus, ridiculi erimus claritatemque
contemptu mutabimus?
[9] Mirabitur Britannus ab iis se victum, quos solo vinci timore
conspexerit.
[10] Illorum metu prememur, quibus metum priores ingessimus?
[11] Quorum praesentiam contempsimus, absentiam metuemus?
[12] Quando opes probitate mercabimur, quas timore iactamus?
[13] Pecunias, pro quibus pugnavimus, pugnam vitando temnemus?
[14] Quos paupertati subicere debuimus, divitiis imbuemus?
[15] Spolia fortiter cepimus; molliter iaciemus?
[16] Quid turpius a nobis committi poterit quam aurum erogare, quibus
ferrum infligere debemus?
[17] Pavor numquam eximat, quod virtus peperit.
[18] Quod bello quaesivimus, bello linquendum est.
[19] Tanti praeda veneat, quanti empta est; ferro pretium ponderetur.
[20] Praestat speciosa defungi morte quam lucis aviditate vilescere.
[21] A vita parvulo temporis momento deserimur; pudor etiam fatum
insequitur.
[22] Huic accedit, quod iactantes aurum hostis hoc avidius insequetur, quo
maiore metu urgeri crediderit.
[23] Praeterea neutra nobis fortuna auri odium facit.
[24] Victores namque aere, quod gestamus, ovabimus, victi sepulturae
praemio relinquemus.' Haec senior.
Dan
2.3.4 (p. 44,20 )
[1] At milites regis potius quam sodalis
consilium intuentes prioremque exhortationem posterae praeferentes, quod
cuique opum erat, certatim loculis egerunt.
[2] Mannos quoque variae supellectilis gerulos oneribus absolvunt sicque,
vacuefactis crumenis, armis habilius accinguntur.
[3] Quibus progressis, succedentes Britanni in patentem late praedam
dissiliunt.
[4] Quos rex circa pecuniae raptum avidius aequo occupatos conspiciens
cavere iubet, ne destinatas proelio manus opum onere fatigent, scientes
triumphum ante carpendum quam censum.
[5] Proinde, auro spreto, auri dominos insequantur nec aeris, sed victoriae
fulgorem mirentur, meminerintque satius trophaeum pensare quam quaestum.
[6] Potiorem esse metallo virtutem, si rite amborum habitum metiantur.
[7] Hoc namque exteriorem ornatum conciliari, illam interno externoque
cultui pretium afferre.
[8] Quamobrem remotos a pecuniae contemplatione oculos habeant
abstractumque avaritia animum belli studiis impendant.
[9] Praeterea noverint praedam ab hostibus de industria reiectam aurumque
insidiis potius quam usui seminatum.
[10] Sed et simplicem argenti nitorem latentis hami fraude implicitum
teneri.
[11] Neque enim facile fugisse existimandum, qui fortem Britannorum gentem
fugae prior adegerit.
[12] Ceterum nihil indignius opibus esse, quae raptorem captivant, dum
ditare creduntur.
[13] Siquidem Danos, quibus opes obtulisse videantur, ferro caedeque
multandos duxisse.
[14] Itaque si sparsa rapiant, eo hostem instruere viderentur.
[15] Si enim aeris in medio positi specie tangerentur, non solum id, sed
et, si quid iis propriae pecuniae superesset, amitterent.
[16] Quid enim colligere prodesset, quae protinus erogare cogantur?
[17] Sin pecuniae prosterni renuerint, hostem haud dubie prostraturos.
[18] Potius itaque virtute arduos quam cupiditate pronos exsistere debere
nec occiduos in avaritiam animos, sed erectos in gloriam habendos esse;
armis, non auro certandum fore.
Dan
2.3.5 (p. 45,5 )
[1] Finiente rege, eques Britannicus cunctis
onustum auro gremium ostendens: 'Colliguntur,' inquit, 'rex, ex oratione
tua gemini rerum affectus, unus timoris, alter malevolentiae testis, cum et
opibus propter hostem uti prohibeas, nosque egenos tibi quam locupletes
militare satius ducas.
[2] Quid hac deformius voluntate? Quid exhortatione stolidius?
[3] Domesticas hic gazas agnoscimus, agnitas tollere dubitabimus?
[4] Quod armis repetere pergebamus, quod sanguine recuperare contendimus,
ultro restitutum vitabimus?
[5] Propria vindicare cunctabimur? Uter timidior est, qui parta fundit, an
qui fusa legere pertimescit? En, quod necessitas ademit, casus reddidit.
[6] Non hostium, sed nostra haec spolia sunt; non attulit aurum Britanniae
Danus, sed abstulit.
[7] Quae subacti invitique perdidimus, gratis redeuntia fugiemus? Nefas est
tantum fortunae beneficium indignanter excipere.
[8] Quid enim vesanius quam opes in propatulo constitutas despicere,
conclusas ac vetitas affectare?
[9] Ante oculos collocata fastidio dabimus, fugientia captaturi?
[10] In medio positis abstinebimus, longinqua atque extera petituri?
[11] Quando peregrina praedabimur, si propria refutamus?
[12] Numquam deos tam infestos experiar, ut sinum paterna avitaque pecunia
refertum tam iusto onere vacuefacere compellar.
[13] Novi Danorum luxum; numquam plena meri vasa liquissent, ni timor
aufugere compulisset.
[14] Facilius vitam deseruissent quam vinum.
[15] Communis hic nobis affectio est, hac illis imagine respondemus.
[16] Esto, fugam finxerint; ante tamen in Scottos incident, quam regredi
queant.
[17] Numquam porcis proculcandum aut beluis hoc aurum rure squalebit,
humano melius usui serviturum.
[18] Praeterea si exercitus, a quo victi sumus, spolia rapimus, fortunam in
nosmet victoris transferimus.
[19] Quod enim certius victoriae praesagium accipi possit, quam pugnam
praeda praecurrere castraque ab hostibus deserta ante proelium capere?
[20] Satius est metu vicisse quam ferro.'
Dan
2.3.6 (p. 45,31 )
[1] Finierat vix eques, et ecce omnium effusae
in praedam manus nitida passim aera carpsere.
[2] Mirareris illic obscenae aviditatis ingenium, speculari posses
immoderatum cupiditatis exemplum.
[3] Videres cum gramine pariter aurum convelli, intestinum discidium nasci,
immemores hostium cives ferro decernere, familiaritatis iura, societatis
respectum neglegi, avaritiam omnes, amicitias neminem intueri.
Dan
2.3.7 (p. 45,37 )
[1] Interea Frotho silvam, quae Scottiam
Britanniamque secernit, vasto itinere permensus arma milites capere iubet.
[2] Cuius aciem speculati Scotti, cum sibi levia tantum pila suppetere,
Danos vero praestantiori armaturae genere cultos conspicerent, pugnam fuga
praeveniunt.
[3] Quos Frotho Britannicae effusionis metu modicum insecutus Ulvildae
virum Scottum cum ingenti exercitu obvium recepit, quem e remotissimis
Scottiae finibus auxilii Danis ferendi cupido perduxerat.
[4] Per hunc, Scottorum insectatione relicta, cursum in Britanniam
reflectere iussus praedam, quam vafre reiecerat, acriter recuperavit.
[5] Igitur quo aequiore animo opes deseruit, hoc facilius recepit.
[6] Paenituit tunc oneris Britannos, sanguine poenas avaritiae dantes.
[7] Piguit inexpletae aviditati brachia porrexisse.
[8] Puduit minus regiae exhortationi quam propriae indulsisse cupiditati.
Dan
2.3.8 (p. 46,8 )
[1] Post haec celeberrimum insulae oppidum
Lundoniam petit.
[2] Cuius murorum firmatate expugnationis facultatem negante, mortis
simulatione facta vires ab astutia mutuatus est.
[3] Siquidem praefectus Lundoniae Dalemannus, cum falsum de eius obitu
nuntium accepisset, receptis in deditionem Danis ducem ex indigenis offert.
[4] Quem ut ex magno acervo legerent, oppidum intrare permisit.
[5] Quibus electionis diligentiam simulantibus, nocturnis insidiis
circumventus opprimitur.